Tijd voor didactiek in de onderwijs-team-vernieuwing!

De voorjaarsvakantie ligt inmiddels echt achter ons, een cruciale fase in de voorbereidingen voor het nieuwe schooljaar breekt nu aan. Natuurlijk, de zomervakantie is nog ver weg, maar binnenkort ontvang je de eerste berichten vanuit jouw onderwijsinstelling om informatie over het nieuwe schooljaar aan te leveren.

De vragen die beantwoord moeten worden zijn divers; urentabellen, stage/BPV-modellen, roosterwensen en beschikbaarheid van docenten, gewenste lesmethodes of literatuurlijsten, benodigde faciliteiten, OEREN, studiegidsen, SLB-uren, geen thema blijft onaangeraakt.

Een soort carnaval van onderwijsbegrippen trekt in een bonte stoet aan jouw bureau voorbij!

Dit jaar zijn de voorbereidingen voor het nieuwe schooljaar extra bijzonder, of, wellicht beter gezegd: extra complex! De fase van het herontwerp nadert binnen de mbo opleidingen in Nederland zijn einde en elk onderwijsteam moet nu echt de stap naar daadwerkelijke implementatie gaan voorbereiden. Na twee jaar praten over de nieuwe kwalificatiedossiers en bijbehorende keuzedelen, moet het nu toch ècht gaan gebeuren.

Alle ideeën die je samen met je collega’s hebt uitgewerkt, moeten in de verschillende informatiesystemen ingevoerd worden. Altijd weer spannend om te ervaren of alle ideeën van de tekentafel ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Of blijken er veel last-minute aanpassingen nodig te zijn?

Hoe goed je je ook hebt voorbereid, één ding weet je zeker; knelpunten zijn er altijd. Dat hoort erbij!

Toch zou ik graag één knelpunt in het bijzonder willen agenderen, een knelpunt waar veel onderwijsteams telkens weer tegen aanlopen;

HOE ZORG JE ERVOOR DAT JULLIE VOLGEND OOK ÈCHT DOEN WAT JE NU MET ELKAAR BEDACHT HEBT?

Ehh,… wat bedoel je?

Uit ervaring weet ik dat veel onderwijsteams elk jaar weer opnieuw hard werken aan de voorbereidingen op noodzakelijke ( òf gewenste) verbeteringen in het onderwijs. Onder de bezielende leiding van enkele enthousiaste collega’s uit het team worden de voorbereidingen getroffen voor deze verbeteringen. Zo ongeveer in maart – nu dus – worden deze verbeteringen in vrijwel elk onderwijsteam in Nederland besproken in de teamvergadering of op teamstudiedagen.

Dit gaat niet altijd zonder slag of stoot, maar linksom of rechtsom, de noodzakelijke veranderingen worden vastgesteld en zijn hèt uitgangspunt voor ons onderwijs volgend schooljaar.

Toch zal ook volgend schooljaar bij veel onderwijsteams gesproken worden over de vraag waarom het nieuw ontworpen onderwijs niet helemaal brengt wat we er van verwacht hadden. De studenten zijn minder enthousiast dan verwacht, de studieresultaten verbeteren niet significant en de werkdruk neemt eigenlijk alleen maar toe! Hoe kan dat toch?

Het antwoord zit ‘m misschien wel in onze didactiek. Didactiek die ook nodig is om veranderingen in ons onderwijs te bespreken in het team. Hoe zorg je er voor dat onderwijsvernieuwing van het papier af komt en betekenis krijgt bij jou en de collega’s in het team? Welke werkvormen zijn waardevol en effectief om te gebruiken tijdens de komende teamvergaderingen en / of teamstudiedagen die over de vernieuwing gaan? Welke gezamenlijke leervragen komen er voor jouw team naar voren naar aanleiding van de vernieuwing? Welke leervraag heb jij?

Zomaar een aantal vragen die niet altijd centraal staan in de periode tussen de voorjaarsvakantie en de zomervakantie….

Natuurlijk, de informatie die de komende weken uitgevraagd is relevant en zinvol om aan te leveren.

Alleen, … wat is nu ècht belangrijk om studenten in het nieuwe schooljaar de gewenste veranderingen te laten ervaren?

Precies, de docenten en alle betrokken medewerkers die elke dag met de studenten aan het werk zijn. Daarom is het goed om juist nu, in maart, ook goed na te denken over de didactiek die nodig is om de onderwijsvernieuwing de komende periode in het onderwijsteam bespreekbaar te maken! Net als studenten verdienen jij en je collega’s het om betekenis te kunnen geven aan de verandering en net als studenten doen jij en je collega’s dit niet allemaal op dezelfde manier.

In zijn boek ‘Visible learning for teachers’ geeft John Hattie een schitterend overzicht van mogelijke didactische strategieën en het effect dat zij hebben op het leerrendement van studenten. Een mooie kans om de meest effectieve didactiek voor de les ook eens uit te proberen in het team!

Naar aanleiding van de blog van vorige week hebben we een aantal reacties gehad. Op basis van loting heeft Leo van der Sijde het boek het prachtige risico van onderwijs door Gert Biesta gewonnen. Het boek komt naar je toe. Alle anderen uiteraard ook dank voor de reacties. Jullie inbreng vanuit de praktijk is zeer welkom!