Er is al veel gezegd en geschreven over didactiek en motivatie van studenten. Het E-book ‘Onmisbare tips voor studiesucces’ bevat vele praktische handreikingen, waarmee je in jouw lespraktijk je voordeel kunt doen.
In mijn werk kom ik vaak docenten in onderwijsteams tegen die worstelen met de actieve, ondernemende houding van studenten. Of liever, het gebrek daaraan. Niet iedereen is ondernemend of onderzoekend. In mijn ogen is ondernemend en onderzoekend leren vooral een mindset. Elke student wil leren, jij als docent prikkelt en activeert die mindset bij de student door hem op de juiste wijze aan te spreken. Je geeft en leert de student verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen leerproces. Maar hoe doe je dat?
Ik hoor vaak van docenten: ook al spreek je precies af wat je van studenten verwacht, ze doen het niet. Het effect van die zeer betrokken docenten is vervolgens dat zíj harder gaan werken en studenten gaan in de achteruitleun-stand. Ze gaan zelfs nog meer eisen stellen aan de docent.
Natuurlijk helpt het als de omstandigheden meewerken: een helder lesprogramma met kop en staart, beschikbare computers, functionerend netwerk, voldoende content beschikbaar, voldoende uren beschikbaar, lokalen die samenwerken bevorderen en niet belemmeren, een rooster dat meer ruimte biedt aan vormen van samenwerken en onderzoeken, een curriculum dat aansluit bij realistische situaties (zie de blog van vorige week) en een didactische aanpak die stimuleert tot zélf doen. Enzovoort.
Maar bij de docent, daar begint het. Naast al je kennis, ervaring en betrokkenheid heb je ook je eigen mindset nodig om studenten actief te laten participeren. Of, om met Hattie te spreken: “De kwaliteit van docenten zit meer in wat zij leerlingen kunnen láten doen, dan in wat zij zelf doen” (Hattie 2009).
In analogie met wat er gezegd en geschreven wordt over de 21st century skills herken je ondernemende studenten – en dus ook docenten – aan:
– Initiatief nemen
– Beslissingen durven nemen en knopen doorhakken
– Doelgericht zijn
– Doorzettingsvermogen en lef
– Nieuwsgierigheid en open staan voor de omgeving
– Creatief en oplossingsgericht handelen
– Flexibel zijn
– Kunnen samenwerken en netwerken
– Onderhandelen en overtuigingskracht.
Op het Citaverde College, een MBO-instelling voor Groen onderwijs in Limburg, wordt volgend jaar het didactisch concept ‘ondernemend leren’ geïntroduceerd. In de zoektocht naar concrete handvatten voor docenten om dit didactisch concept handen en voeten te geven stuitten we op het concept Creatieve Actie Methodologie[1], van de Innovatie Academie[2].
Uit de Leerkrachtbarometer, een instrument waarmee je als docent kunt onderzoeken in hoeverre jouw handelen in de klas overeenkomt met die van de Creatieve Actie Methodologie, distilleerden wij een aantal concrete tips voor het prikkelen van een ondernemende, onderzoekende houding van de student. Die tips delen we graag met jou, en we willen er graag jouw ervaringen voor terug.
Wil jij weten of jij prikkelt? Of jij een actieve ondernemende mindset bij studenten stimuleert?
Check jezelf elke les aan de hand van onderstaande tips.
Heb ik in deze les…
① … open vragen gesteld waarmee ik studenten aanspreek om hun eigen kritische en creatieve denkvermogen te gebruiken?
② … geprobeerd studenten zoveel mogelijk zelf oplossingen te laten bedenken?
③ … de discussie in de klas aangewakkerd?
④ … studenten via verschillende invalshoeken naar een probleem laten kijken?
⑤ … kritische opmerkingen over de stof en creatief denken gestimuleerd?
⑥ … studenten gestimuleerd zelfstandig iets te ondernemen?
⑦ En tot slot: hoe vaak vraag ik mijn studenten actief om feedback op mijn handelen te geven, waarmee ik het leren van
studenten kan verbeteren?
En? Hoe prikkelend was jij vandaag? Wat helpt nog meer om te prikkelen?
Deel jouw ervaringen in het venster hieronder.
Veel plezier!
Bron:
http://innovatie-academie.nl/de-theorie/
Voetnoten:
[1] De motivatie van leerlingen en studenten vergroten, alsook het niveau van het onderwijs verhogen, blijkt te worden verwezenlijkt door hun kritische, creatieve en ondernemende vermogens te stimuleren.
http://innovatie-academie.nl/de-theorie/
[2] Paul Delnooz is de grondlegger van dit concept