Ga eens naar de kapper!

8 TIPS voor leuker onderwijs uit de Cosmopolitan

Inspiratie komt meestal uit onverwachte hoek. Ik was wat aan het spelen met de gedachte, wat maakt onderwijs nou boeiend. Natuurlijk voortbordurend op de bouwstenen uit de recente en nog komende blogs van Peter. Maar zeker ook geïnspireerd door mijn zoon, die met niet al te veel moeite qua intellect, maar veel qua motivatie en betrokkenheid, zojuist zijn atheneum diploma heeft gehaald. En mijn dochter, die zoals een 16jarige meid betaamt, veel inzet toont voor school, maar nog veel meer voor haar vriendenkring. Het zijn mooie gesprekken, u kent ze vast. Over hoe niet boeiend het is om uur na uur met een leraar in een klas te zitten die zichzelf het interessantst vindt (sorry..). Of waarin je moet samenwerken (ieuw). Of, nog erger, waarin je boeken van vóór de oorlog (!) móet (!) lézen. Kílling. Ik kan ze geen ongelijk geven.

Goed, op zoek dus naar ideeën, hoe kunnen we het onderwijs nou wél boeiend maken voor studenten. Gaan ze nét dat stapje meer doen omdat ze voelen dat ze er beter van worden? Grote technologische innovaties zijn het niet vrees ik. Het helpt, daarvan ben ik zeker, maar het is niet waaróm studenten gaan leren. Ik ben ervan overtuigd dat het vooral in de kleine dingen zit, de kleine innovaties. Natuurlijk, het is voor elke student anders. De een vaart wel bij vooral veel technologie, de ander bij veel en intensief contact. Mijn zoon gaf aan dat hem helpt als een leraar tijdens een lesuur gewoon eens iets anders doet, bijvoorbeeld als hij een geinig verhaal vertelt, of iets uit de actualiteit bespreekt, of iets interessant over het vak. Hem helpt het dus om niet de hele les met het vak bezig te zijn. Er even uit, en daarna kan hij weer verder.

Goed. Iets anders doen, de kleine innovatie … Dit alles meanderde een beetje door mijn hoofd, terwijl ik bij de kapper de Cosmopolitan doorbladerde. Je leest eens wat. Ik las dwars over een artikel heen over ‘je leven over een andere boeg’. In dat artikel een opsomming over 8 manieren om uit de sleur te komen, en te beléven. Eureka, Hattie en Marzano hadden het kunnen schrijven. Wederom een bewijs dat werkelijke inspiratie en innovatie op gang komt als je niet voor de hand liggende externe bronnen aanboort. Dus, beste lezers: deze keer 8 tips uit de Cosmo om uit de sleur, en in de beleving te komen. Vrij vertaalt naar onderwijs.

Tip 1: Zet de tv uit

Ofwel: Stop met (uit)zenden. Stop met praten, beste leraar, gooit het over een andere boeg, toon interesse, ga een gesprek aan, stel vragen. Variant: Zet een andere zender op: laat je studenten bepalen wat ze willen horen, laat ze zelf aan het woord, of nog mooier laat je student de les voorbereiden.

Tip 2: Raak de weg kwijt

Hoe mooi is het als jij het zelf ook niet (precies) weet? Ga samen met je studenten op onderzoek uit, verdwaal, experimenteer, weerleg, maak fouten, en doe dat nog een keer. Leg geen gestippelde route voor, maar laat ze hun eigen weg vinden, en help ze daarbij.

Tip 3: Zie ze vliegen

Doe eens gek. Hoe leuk is het als er ineens iets onverwachts, iets geks gebeurt. Het schud iedereen om je heen wakker, het frist op. Doe eens die ongemakkelijke energizer, ga even lekker dansen, de trappen heen en weer rennen, of vertel eens iets dat niks met je vak te maken heeft, en laat studenten de link leggen, vouw samen midden in de les vliegtuigjes van het papier en gooi, wees een showmaster. Verzin iets!

Tip 4: Eerst 10 minuten naar buiten

Zowel jijzelf als je studenten zitten de hele dag binnen opgesloten dezelfde zuurstof in te ademen. Verfris het brein en ga naar buiten!

Tip 5: Draag steeds dezelfde kleren

Letterlijk genomen is dit niet zo’n goede tip voor de lespraktijk. Je publiek is immers uiterst kritisch. Maar de achterliggende gedachte is wel degelijk van toepassing: door voorspelbaar te zijn, hou je tijd over voor andere dingen.

Tip 6: Leef van 5 euro per dag

Ook deze heeft wat vrije interpretatie nodig. Het idee is: hou het simpel en focus. Wat is nou echt nodig om met je studenten een goed leerklimaat te realiseren. Ga daar eens over met ze in gesprek. En doe daar meer van. Het kost waarschijnlijk niks.

Tip 7: Word een ander

Verplaats je in je student. Wat ziet hij of zij als ze naar mij kijkt, zou ik dan ook geïnspireerd raken, zou ik gaan leren? Een variant van deze tip, die dicht in de buurt komt van tip 3: speel eens een ander. Fantaseer eens over hoe een ander, een collega, iemand die je bewondert, een bekende Nederlander, zou doen, en probeer dat eens uit. Op die manier kom je er ook zelf achter wat goed bij je past, waar je kwaliteiten en valkuilen liggen.

Tip 8: Schrijf een brief aan een dierbare

We vinden en denken vaak van alles, en uiten het vaak het negatieve. Dat zit in onze natuur. Draai het eens om en vertel een student wat je zo in hem waardeert. Schrijf het op. Geef feedback.

Samenvattend: ook volgens de Cosmo gaat het niet om de grootse en meeslepende dingen die het leven (lees: leren) beter maken. Een beetje sleur maakt juist gelukkig, want dankzij routine en structuur is er tijd voor leuke dingen. Cliché? Ja! En daarom zo waar.

Tot slot de laatste tip, vanuit mij zelf: inspiratie en innovatie komt meestal uit onverwachte hoek.  Dus, wat let je om vanaf je vakantie-adres één ding te bedenken, en jezelf voor te nemen hiermee iets te doen, op dag 1 van het nieuwe schooljaar om het verschil te maken voor jouw studenten. Ik daag je uit. Fijne vakantie!