Vertrouwen in de kern

Op een vrijdagmiddag in een vergaderruimte in Utrecht – Lunetten komen zo’n kleine dertig professionals (docenten MBO en HBO) af op de vraag van Peter Loonen van Onderwijsadviesbureau Dekkers: Wat moet er mooier, beter, anders in het beroepsonderwijs? Een leuke uitnodiging, een inspirerend onderwerp, even los komen van het vele nakijkwerk in deze periode en in gesprek met collega’s uit het hele land: ik heb er zin in!

Maar dan: een vergaderzaaltje op deze grijze vrijdagmiddag, flapovers, geeltjes, subgroepen en presentaties… en het moet gaan over de toekomst van het beroepsonderwijs in 2050, als ik allang dood en begraven ben. Je zou gauw de trein terug nemen naar Nijmegen.

Goed dat ik dat niet gedaan heb! We starten met opstellingen om elkaar met een knipoog te leren kennen. Gaan in verschillende groepen in dialoog, enthousiast en met passie voor ons onderwijs. Waar elke mening telt, waar we met respect luisteren en doorvragen, waar standpunten naast elkaar kunnen bestaan, waar je niet hard hoeft te roepen om gehoord te worden. Waar we tot een eerste mooie stap zijn gekomen: de thema’s waar we belang aan hechten in het beroepsonderwijs van nu én in de toekomst.

Deze thema’s zijn verhalend aan elkaar te koppelen: In vertrouwen en samen(spraak) met alle betrokkenen op weg naar een hybride praktijkgerichte leer/werkplaats, waar het leren nooit ophoudt en een wezenlijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van studenten en docenten en tegelijkertijd de samenleving verrijkt.

Zo. Klaar. Het manifest kan naar de minister!

Als we er echter over doorpraten komen (en wie zei dat het makkelijk zou zijn?) een aantal vragen op:

• Aanvankelijk zijn we uitgenodigd om na te denken over het beroepsonderwijs in 2050. Maar is dat niet veel té ver in de toekomst? Is 2030 niet een realistischer en overzichtelijker perspectief? Wat voor zin hebben deze vergezichten? Wat gebeurt er met al die manifesten?
• Wat te doen als de politieke wind wat harder uit de controlehoek gaat waaien en het economisch tegenzit? Wat te doen als de lobby voor rekenen en taal het gaat winnen van het Bildung denken?
• Moet er niet veel meer waardering, aandacht en geld naar het praktische vakmanschap binnen het MBO? Gaan we meer en beter samenwerken en muren afbreken of trekken we muren op en gaan we lobbyen voor de eigen sector?
• Kunnen we de studenten nog wel boeien voor leren als de digitale verlokkingen te groot worden. Kan een docent niet veel beter en goedkoper worden vervangen door een robot vol leerzame, leuke en interactieve YouTube content?
• Vragen we niet te veel van te weinig (trotse) docenten en van het onderwijs, het duizenddingendoekjevoor alle problemen in de samenleving?
• Zijn we als G30/50-groep niet behept met een kokervisie van Ons Soort Mensen? Moeten we ons niet laten inspireren door studenten, filosofen, dwarsdenkers, scenario-analisten en onderwijsvernieuwers?
• Zijn er wellicht andere initiatieven binnen en buiten het beroepsonderwijs waar we ons bij kunnen en moeten aansluiten?

Huiswerk dus. We gaan de komende maanden verder in dialoog over een wenselijke toekomst van het beroepsonderwijs. We gaan ook verder denken in scenario’s en ik vind het inspirerend om daar een bijdrage aan te mogen leveren. Los van de waan van de dag in een (leer)omgeving met passie voor het onderwijs en compassie voor het imperfecte. Laten we niet te lang wachten met het betrekken van studenten in deze dialoog. De ‘student als partner’ is een slogan die daarmee inhoud krijgt en het zal onze ideeën en wensen voor de toekomst meer diepgang en realiteitszin geven.

Gérard Hendriks

Docent aan de HAN, deeltijdopleiding Management in Zorg en Dienstverlening

PS

We hebben als G30 de politieke wind mee van minister Ingrid van Engelshoven van OCW, getuige haar uitspraken over vertrouwen in samenspraak tussen studenten en de professionals tijdens een werkbezoek op 16 januari 2018 in Amsterdam.