‘Mooi’ dacht ik, het formuleren van alle leerdoelen voor de opleiding hebben we als ontwikkelgroep net achter de rug en dat was een behoorlijke klus. Deze presentatie komt voor ons op het juiste moment, want nu we weten wat de studenten moeten kennen en kunnen, kunnen we ook nadenken over de rol van formatief toetsen en hoe we dat willen inzetten binnen het onderwijs.

Door de presentatie van Liesbeth werd ik aan het denken gezet. Bij het formatief toetsen beoordelen wij onze studenten misschien wel op allerlei vaardigheden zoals samenwerken, maar leren we ze dat eigenlijk ook wel aan? Ofwel: wij hebben een flinke slag gemaakt met het formuleren van leerdoelen op inhoud (deze geclassificeerd volgens de taxonomie van Bloom), maar hebben wij in onze leerdoelen ook voldoende aandacht voor hoe je die inhoud aanleert? Hebben wij leerdoelen geformuleerd op leervaardigheden?

En de andere doelen?

In de door ons geformuleerde doelen zie je weinig terug van de 21^e eeuwse vaardigheden, die wij een steeds belangrijkere rol lijken te geven. Ook in het kwalificatiedossier komt dit nauwelijks terug: er wordt wel gesproken over samenwerken (in de beroepscontext) en communiceren, maar toch mis ik bepaalde zaken. Denk bijvoorbeeld aan ‘hoe leren wij onze studenten juiste/bruikbare informatie vinden?’ Geven wij een opdracht en zeggen daarbij ‘gebruik internet als bron’? Of leren wij ze stapsgewijs op welke wijze ze hier in kunnen groeien? En wat dacht je van samenwerken? Geven wij een opdracht en zeggen: maak deze opdracht in groepjes van vier, succes! En vragen wij ons dan af waarom sommige studenten niks doen, achterover leunen waardoor anderen alles op zich nemen om het maar goed af te krijgen? Of besteden wij tijd en aandacht aan het leren samenwerken?

Dat brengt mij op het volgende; als wij samenwerken en of andere vaardigheden belangrijk vinden en studenten er ook op beoordelen (denk aan projectmatig werken, waarbij vaak ook het groepsproces beoordeeld wordt), dan horen wij leerlingen ook te leren hoe zij dit moeten doen. Maar hoe?

Via de website leerling2020 zijn er rubrics te vinden waar bepaalde 21^e eeuwse vaardigheden verder zijn uitgewerkt (bekijk hier het voorbeeld). Dit maakt het mogelijk om studenten in stapjes deze vaardigheden aan te leren zonder het wiel zelf uit te vinden.

Tip:

• Denk met je team na welke vaardigheden jullie belangrijk vinden en die momenteel onvoldoende binnen jullie huidige manier van lesgeven aangeleerd worden.
• Spreek af welke jullie aandacht willen geven en experimenteer tijdens lessen! Je kunt ervoor kiezen om één of meerdere items gedurende een week aandacht te geven (door bijvoorbeeld ermee te oefenen in meerdere lessen of door ze te koppelen aan bepaalde werkvormen).
• Evalueer samen met de studenten hoe het is gegaan en ga stap voor stap verder! Het helpt overigens om regelmatig met studenten te reflecteren op situaties waarin ze met die vaardigheid hebben geoefend.

Wij gaan als ontwikkelgroep in ieder geval kijken op welke wijze het aanleren van vaardigheden binnen de opleiding geïntegreerd kan worden. Door in ieder geval stil te staan bij welke leerdoelen er dan aan bod komen en kijken op welke manier studenten zélf leerdoelen kunnen formuleren gericht op die specifieke vaardigheid.

Zijn jullie bewust bezig met het aanleren van 21^e eeuwse vaardigheden en is dat een succes? Het zou fijn zijn als je jullie voorbeeld zou willen delen zodat we ideeën op kunnen doen van elkaars aanpak!