Elke docent heeft er wel mee te maken gehad: die ene klas waar je geen grip op krijgt. Een klas waarbij je gevoelsmatig uren besteedt aan de voorbereiding, denkt dat je een mooie les hebt vormgegeven, en al na de eerste 5 minuten merkt dat het toch niet uitpakt zoals jij vooraf bedacht had.

Zelf ben ik ook docent, en terwijl ik dit blog schrijf denk ik terug aan alle situaties die ik meegemaakt heb. De klassen die me meer energie kostten dan ze opleverden en waar ik telkens bleef proberen, maar na elke les blij was dat het voorbij was.

Deze situaties hield ik het liefst voor mezelf: ik vond het moeilijk om dit met collega’s te delen, omdat ik me toch wel een beetje schaamde.

Een kantelpunt vond plaats toen een collega zich wel kwetsbaar op durfde te stellen. Ik merkte vanaf dat moment dat erover praten met anderen voor mij een manier was om het los te laten. Ik kreeg het gevoel dat ik niet de enige was met dit probleem, en daarnaast leverde het me ook nog handvatten op die de kwaliteit van mijn lessen verbeterden. Hieronder wil ik met jullie een situatie delen die er uiteindelijk niet alleen voor heeft gezorgd dat ik me kwetsbaarder durf op te stellen, maar daarnaast ook van mij een betere docent heeft gemaakt.

Veelal sloffend, met oortjes in hun oren en de aandacht gericht op hun telefoon of op elkaar komen de studenten het lokaal in. Uit hun blikken kan ik al afleiden dat de motivatie ver te zoeken is. Ze zitten met hun hoofd nog bij het weekend en delen verhalen die duidelijk niet voor mijn oren bedoeld zijn. Ik doe mijn best om me niet uit het veld te laten slaan en probeer vol goede moed de aandacht van mijn studenten op mij te richten. Ik vraag de studenten klassikaal om hun telefoon en muziek voor in de pauze te bewaren en met de les mee te doen, maar dit lukt slechts bij een kleine groep. Daarom loop ik de overige studenten een voor een langs om ze hierop te wijzen en tien minuten later kijken de studenten, weliswaar verveeld naar de voorkant van het klaslokaal…

Een klas bestaat uit allemaal individuen die samen al dan niet en groep vormen. In dit geval betrof het een klas waarin de informele leider(s) de groep niet positief beïnvloedde(n). Ik had als docent geen grip op de groep en moest daardoor ontzettend veel moeite doen om de aandacht van de studenten te krijgen.

Ik deelde dit verhaal met een collega en naar aanleiding van dit gesprek ben ik de dialoog met mijn studenten aangegaan. Tijdens deze klassikale discussie heb Ik mijn verwachtingen uitgesproken, gezamenlijk opnieuw afspraken gemaakt en voor een duidelijke structuur gezorgd. De ‘negatieve’ informele leider heeft een aparte plaats in het lokaal gekregen waardoor zijn invloed minder groot werd. Als ik deze stappen achter elkaar opsom lijken ze ontzettend simpel en logisch, maar het hele proces heeft flink wat energie gekost: met name het consequent handhaven van alle afspraken en het inperken van de rol van de informele leider.

Met dit blog wil ik laten zien dat elke docent te maken kan krijgen met een lastige groep. Het onderwijs is zo leuk, omdat geen enkele situatie hetzelfde is maar tegelijkertijd maar deze complexiteit het ook lastig.

Er is geen boek waarmee een leerkracht zich kan voorbereiden op alle situaties die hij of zij tegenkomt. Daarom is het belangrijk om met elkaar ervaringen uit te delen en samen op zoek te gaan naar oplossingen.

Heb jij ook te maken met een lastige groep waar jij je niet altijd raad mee weet, deel dit dan hieronder of kom naar het HIT-event op 21 november. Daar kun jij namelijk jouw situatie delen met andere leerkrachten en samen op zoek gaan naar de oplossing.