Tips voor het weer-zíen van teams. 

De meeste onderwijsinstellingen zijn druk met het vormgeven van het anderhalve meter onderwijs dat na de zomer gaat plaatsvinden. Een enorme uitdaging op allerlei fronten. Sommige instellingen of opleidingen zien de kans schoon om het toch al gewenste flexibel en blended leren versneld door te voeren. Anderen kijken hoe ze een pragmatisch afgewogen pakket kunnen samenstellen tussen contact- en afstandsonderwijs.

Hollen

Welke variant men ook aan het verkennen is, wat ik zie en ervaar is dat het full speed gaat. We zijn in full speed van fysiek naar online onderwijs gegaan, we hebben in full speed een andere modus gevonden in werk/prive-ritme, we zijn nu full speed het studiejaar aan het afsluiten met toetsen en gesprekken, en tegelijk zijn we full speed aan het transformeren van online naar anderhalve meter-onderwijs. Full speed, want de deadline van de zomervakantie zit eraan te komen, en we snakken ernaar om bij te komen, op vakantie in de achtertuin. En als dat voorbij is mogen we eindelijk, eindelijk de studenten weer verwelkomen in een volledig nieuwe situatie. Oh ja en dan zien we de collega’s weer. En gaan we weer samenwerken. Na een bizarre periode, in een compleet nieuwe situatie.

Stilstaan

Krijg je het al benauwd? De gewoonlijke reactie is: doorhollen. Mijn advies is: trap even op de rem. En doe dat niet enkel individueel in de zomer, doe dat vooral ook als team. Neem even goed de tijd voor het weer-zíen van elkaar, voor het goed afsluiten van die bizarre periode en het opstarten van de nieuwe. Het online onderwijs nu en anderhalve meter-onderwijs straks dóet namelijk iets met de persoonlijke beleving, met het onderlinge contact en de samenwerking.

Aandacht

Wil je straks als groep docenten er weer vol energie zijn voor je studenten en voor elkaar, dan is het van belang aandacht te hebben voor het weer in contact zijn: voor het weer echt samen zijn als team, te her-opstarten en het opnieuw in te vullen. Want het wordt echt anders. Mijn advies aan leidinggevenden is ook om dit contact en deze aandacht te faciliteren. En daarbij iets verder te gaan dan een stuk vlaai, borrel of bitterbal en een inspirerende welkom speech in de docentenruimte. Maak eens echt tijd en ruimte en ga naar buiten, offline, uit de routine, en zíe elkaar weer. Als mens, als collega, als team.

Een weer-zien programma

Wil je echt aandacht geven aan het als team elkaar weer-zíen dan is een programma van een dag of dagdeel een mooi middel. Een weer-zien programma kan een verschillend karakter hebben: accent op inhoud, op samenwerken, op gewoon ontspannen opstarten of een combinatie. Mooi ook om te combineren met de jaarlijkse opstart-studiedag.

In een weer-zienprogramma besteed je aandacht aan de afgelopen periode, maak je hernieuwd kennis met elkaar en met de taak die voor je ligt als team. Het team staat bewust stil bij wat de afgelopen periode heeft betekent voor elk individu, voor de groep en voor het contact met de student. Via een aantal praktische werkvormen kun je ervaren welke effecten het geïsoleerd scherm-contact heeft gehad op de individuele werkbeleving en de samenwerking. En kun je vanuit daar vooruitkijken naar de invulling van het samenwerken met elkaar en met de student in het anderhalve meter onderwijs. Door dat buiten te doen intensiveer je de beleving.

Mogelijke onderdelen zijn:

• Beleving delen via wandeling
• Visualisatie-opdrachten in de natuurlijke omgeving
• Samenwerkingsopdrachten
• Inzichten delen via kampvuurgesprekken

Drie werkvormen voor reflectie en bezinning op het pre- en post corona samenwerken

Collega Emile gaf in zijn blog prachtige tips voor het weer-zíen van studenten en Peter schreef over hoe je van een groep een team wordt. Ik geef je hieronder drie tips voor werkvormen voor het weer-zíen van collega’s, met als doel reflectie en bezinning.

• Reflectie op beleving. Ga naar buiten. Maak drietallen en ga op pad met een ervaringsopdracht:
  – Geef één woord aan jouw ervaring van de afgelopen periode;
  – Licht toe wat dat woord betekent voor jou aan de hand van 3 concrete voorbeelden;
  – Vertel daarbij wat je wens is voor het komende studiejaar;
  – Zoek een symbool of een object uit de omgeving dat jouw wens representeert.
• Bezinning op samenwerking. Ga naar buiten. Bepaal een plek die je kunt verdelen in 3 ruimtes. Verdeel je zelf in 3 groepen.
  – Groep 1 gaat op een plek staan, en voert hardop (afhankelijk van de omvang van de groep) een gesprek over het samenwerken zoals het was vóór de crisis.
  – Groep 2 gaat op een andere plek staan, en voert hetzelfde gesprek, maar dan over het samenwerken tijdens de crisis.
  – Groep 3 staat op een andere plek, en bespreekt de samenwerking zoals die er in het anderhalve meter onderwijs uitziet.
• Wissel van groepen.
  Reflectie: wat is er veranderd in de 3e situatie?  En hoe komt die verandering tot stand?
• Reflectie op individuele beleving. Kampvuurgesprek. Maak een vuur (of een symbolisch vuur) en ga in een grote cirkel eromheen zitten. Geef iedereen de gelegenheid om zijn ervaringen van de afgelopen periode en wat dat voor hem/haar betekende te vertellen. Gebruik daarbij de talking-stick: alleen als je de stok in handen hebt, mag je praten. Luister oprecht, stel pas vragen als de collega daar signaal voor geeft.

Sparren

Lijkt het je wat, zo’n weer-zíen programma? Ik denk graag met je mee over de invulling, vanuit mijn ervaring als onderwijskundig adviseur en als natuurcoach.

Heb je suggesties die je wilt delen of vind je het prettig om erover te sparren? Deel hieronder!

Tot graag zíens,

Marion