Onderwijskundig leiderschap na corona

Datum: 17 juni 2021
Auteur: Remko Keizerwaard

Zo langzaamaan werken we ons in Nederland uit de coronacrisis. Het R-getal daalt, de druk op de ziekenhuizen neemt af en het aantal Nederlanders dat gevaccineerd is neemt dagelijks toe. Deze hoopgevende weg uit de crisis zien we ook terug in het onderwijs; steeds meer onderwijsinstellingen openen – geheel of gedeeltelijk – de deuren en voorzichtig starten de eerste gesprekken over een nieuw schooljaar zonder 1,5 meter regel en zonder mondkapjes. En er is ook een flinke portemonnee met geld te verdelen. Kortom, de toekomst lacht ons vol vertrouwen tegemoet. Toch?

Met hoeveel vertrouwen je de toekomst tegemoet kunt treden hangt denk ik in belangrijke mate af van welk perspectief je kiest. Ik kan mij namelijk goed voorstellen dat het uitzicht op ‘normaal’ onderwijs, met een goede mix van on- en offline leren, veel collega’s in het land hoop en vertrouwen geeft. Echter, naast deze hoopvolle verwachting, is er ook zorg. Zorg over leef- en leerachterstand bij studenten, zorg over de veiligheid in onze gebouwen, zorg over het al dan niet kunnen vinden van genoeg stagiaires dan wel stageplaatsen, zorg over de steeds verder toenemende verschillen tussen arm en rijk. Veel van onze aandacht gaat hierbij – terecht –naar onze studenten. Zij hebben het tenslotte ook echt niet makkelijk gehad.

Leer- en leefachterstand in het onderwijsteam?

En toch wil ik ook de vraag stellen hoe het is voor mijn collega’s in de onderwijsteams waar ik betrokken bij ben. En dan bedoel ik niet alleen de vraag of zij zich veilig voelen als scholen verder open gaan. Ik vraag mij meer af hoe zij zichzelf voelen, als mens, nu we langzaamaan weer kunnen nadenken over de school zoals we die kennen uit maart 2020. In de diverse teamvergaderingen zijn we alleen maar bezig met nadenken over de best mogelijke oplossingen voor studenten: inhaalprogramma’s, schakeltrajecten, blended leren, roosteren in kleinere groepen, extra ondersteuning bij het vinden van stageplaatsen, extra inzet op Nederlands en rekenen, aangepaste examinering, enzovoorts. Je kunt het zo gek niet bedenken of het komt voorbij.

Zeker, ik denk ook dat het goed is om over al deze oplossingen voor studenten na te denken. Ik denk alleen dat het óók goed is om als leidinggevende aandacht te geven aan de collega’s in jouw team. Wat hebben zij nodig om straks in september goed aan de start van een nieuw – en waarschijnlijk uitdagend – schooljaar te verschijnen?

pastedGraphic.png

De (basis)behoeften in jouw team

In een eerdere blog heb ik al eens gerefereerd aan de behoeftepiramide van Maslow in relatie tot het thema leiderschap. Mogelijk biedt deze theorie nu ook aanknopingspunten voor een goed gesprek in jouw team of met een collega. Want hoe gek het misschien ook klinkt, als je kijkt naar de basisbehoeften van Maslow (ook wel deficiëntiebehoeften genoemd) is er het laatste jaar best wel het een en ander gebeurd.

Was je als docenten tot anderhalf jaar geleden de beste vakdocent in het team, ben je nu ineens de ‘digibeet’ die moeite blijft houden met het werken met Zoom, Teams of een ander online platform. Of wat te denken van veel collega’s die zeker wisten dat ze graag docent in het beroepsonderwijs willen zijn en daar het afgelopen jaar toch wel aan zijn gaan twijfelen: “Want als dit het is hoe we verder moeten, dan weet ik niet of dit nog wel bij mij past…..”

Tegelijkertijd zijn er in jouw team wellicht ook collega’s die juist willen nadenken over een toekomst waarin we de positieve elementen van het online leren en werken een goede plek kunnen geven. Niet alleen in het onderwijs, maar ook in de samenwerking in het team. Zij willen misschien wel meer begrijpen en ontdekken welke mogelijkheden de technologie ons te bieden heeft. En welke mogelijkheden zijn er met al het extra geld? Kortom, als we kijken naar Maslow, dan hebben zij misschien wel meer groeibehoeften.

Wat nu te doen?

Misschien herken je uit de voorbeelden iets van de dynamiek in jouw team. Of in jezelf. Lukt het je dan om hier over in gesprek te gaan? Met jouw team, een collega, of misschien wel jezelf? En hoe doe je dit dan? Want makkelijker wordt het niet. Waarschijnlijk heb je je handen al vol aan het dagelijks werk en de dilemma’s die dit met zich mee brengt. Ik denk dat het kan helpen als je in ieder geval ruimte maakt voor dit gesprek met het team. Bewust. Een gesprek waarin je naar elkaar luistert en hoort hoe iedere collega hier over denkt en welke behoeftes hij of zij heeft. Vaak is een luisterend oor en een beetje begrip al genoeg. Dit biedt ruimte om elkaar weer wat beter te leren kennen en geeft vertrouwen dat je er als team klaar voor kunt zijn als in september het onderwijs in ons nieuwe leven weer van start zal gaan!

Wat kunnen wij voor jou betekenen?

Ook wij zijn geen experts in het onderwijs na corona. Net als de collega’s in Nederland doen wij zo goed mogelijk ons best hierbij te ondersteunen en mee te denken. Misschien vind je het fijn om met je team een gesprek te voeren volgens de behoeftepiramide van Maslow? Of heb je behoefte aan een gesprek voor jezelf?

Wij staan klaar om met je mee te denken, te onderzoeken wat er in de context van jouw team en opleiding speelt en welke behoeftes er zijn of kunnen helpen jouw gesprek met het team voor te bereiden.

Op basis van de uitkomsten van deze ‘basisbehoefte-inventarisatie’ ben je goed in staat na te denken wat er nodig is in jouw team en kom je – samen met je collega’s – goed beslagen ten ijs bij de start van het nieuwe schooljaar!

Up-do-date blijven?

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf je in
0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *