DOcent, vergeet je niet iets?

In mijn werk als onderwijskundig adviseur treed ik onder andere op als coach voor docenten. Afhankelijk van de visie van de school, vertaling daarvan in het onderwijs, leervragen, reeds ontworpen ‘kijkwijzers/observatielijsten’, kijk ik met de docenten mee in hun lessen, met als doel een bijdrage te leveren aan hun pedagogisch didactisch handelen.

Vooraf bespreken wij gezamenlijk waar ik me op ga focussen tijdens zo’n observatie. Naast die specifieke punten vallen mij uiteraard ook andere zaken op, die ik vaker terug zie komen in de lespraktijk. Eén ervan wil ik graag bij jullie onder de aandacht brengen. Misschien voor menig van jullie ‘gewoon’ gangbare praktijk, maar zo aan het einde van het studiejaar is het goed om hier nog eens speciaal bij stil te staan.

Waar heb ik het dan over?

Ik heb het over evalueren. Maar dan met name over het evalueren van dat wat het de studenten heeft opgeleverd. Wat hebben ze nu daadwerkelijk geleerd? En wat betekent dit voor de volgende keer (volgende les, week, opdracht, etc.)? Het valt mij in de loop van de jaren op, dat dit stuk, in verhouding met alle andere lesonderdelen, het meest onderbelicht blijft. Denk maar eens aan je eigen les. Hoe vaak en hoeveel tijd besteed jij aan het echt checken van de leeropbrengst van de student?

Tijd

Het is belangrijk ruimte in je les in te bouwen om te zien of en wat een student heeft geleerd in je les. Zo kan jij als docent je begeleiding aanpassen indien nodig, en de student gerichter ondersteunen.

Tips voor evalueren

Het meest effectief is als je een paar keer gedurende de les kort evalueert/checkt. Bijvoorbeeld aan het begin, halverwege en bijna het eind. Simpele manieren om het geleerde te evalueren zijn:

• Vragen, vragen en nog eens vragen. Stel de student vragen tijdens je uitleg, wanneer ze zelfstandig of in groepen aan het werk zijn. Vraag door zodat je ziet of ze het echt begrijpen.
• Stel mini-quizjes in bij start, halverwege en aan het einde van de les. Doe dat opbouwend, zodat studenten kunnen zien, wat er al ‘is blijven hangen’. Zie bv de blog van Marion over peer-instructie. (Let op: als je de vragen die ze niet hebben gehaald niet nabespreekt, heeft het weinig zin voor de student; het gaat immers niet om de toets, maar over wat zij geleerd hebben).
• Vragenronde; dit kan je aanpakken door enkele studenten te laten benoemen wat ze hebben geleerd, en elkaar laten aanvullen.
• Werken met een mindmap, die steeds aan het eind van de les wordt uitgebreid met nieuwe kennis. Dit kan vervolgens een samenvatting worden voor de student, waarmee hij/zij ook samenhang ziet in de lesstof.
• Op een post-it laten noteren ‘Wat heb ik geleerd? Wat neem ik mee voor de volgende keer?’ Je kiest als docent een paar studenten uit die je de beurt geeft.

Dit zijn een aantal voor de hand liggende werkvormen. Er zijn talloze manieren om in je les te zien wat studenten geleerd hebben. Ik ben vooral benieuwd naar tips/suggesties van jullie. Welke werkvormen gebruik jij die niet tijdrovend zijn, maar waarmee je wel inzichtelijk krijgt wat je studenten tijdens de les hebben geleerd? Deel ze hieronder.