Waarom zou je flexibiliseren en personaliseren?

Het gevaar van personaliseren en flexibiliseren in het beroepsonderwijs

“Wat op het eerste oog een succesvolle verandering lijkt, blijkt bij een tweede, bredere blik de oorzaak van vrij fundamentele problemen.” Volgens Manon Ruijters, bekend van onderzoeken naar professionele identiteit, schuilt er een gevaar in het personaliseren en flexibiliseren. Wat doet dit namelijk met de ontwikkeling van beroepen, de professionaliteit op onze werkplekken, de interprofessionele samenwerking, maar ook met het persoonlijke en professionele welzijn op de lange termijn?

“Als je weinig houvast hebt om je mee te identificeren, dan is het gemakkelijk om er ook weer afscheid van te nemen.”

In het ‘Manifest voor beroepsidentiteit’ trekt Manon de trend ‘flexibiliseren’ en ‘personaliseren’ in twijfel. Ik raad je zeker aan om het manifest te lezen, het zet je aan het denken. Wat volgens Manon over het hoofd wordt gezien is dat je zelf stevig moet staan om wendbaar te kunnen worden. Oftewel: laat de beroepsidentiteit niet verloren gaan. Sterker nog: ze pleit ervoor om er expliciet aandacht aan te besteden. En ik ben het met haar eens. Flexibiliseren en personaliseren is alleen maar een uitkomst als het past bij de doelstelling van de opleiding’.

Waarom zou je flexibiliseren en personaliseren?

In het manifest slaat Manon de spijker op z’n kop. Een beroepsopleiding is immers niet voor niets een BEROEPSopleiding. Hoewel ik mooie dingen zie ontstaan op het gebied van flexibiliseren en personaliseren, zie ik ook dat opleidingen de plank soms volledig misslaan. Dit komt omdat het ontwerpvraagstuk ‘flexibiliseren’ of ‘personaliseren’ centraal staat, in plaats van hetgeen wat de opleiding daarmee wil bereiken. Flexibiliseren en personaliseren is een manier om het onderwijs, het leren en/of de toetsing vorm te geven. Het is belangrijk om na te gaan of deze vorm aansluit bij de:

ambitie als opleiding (‘Waar staan we voor?’)

visie op het beroep (‘Waartoe leiden we op?’)

visie op onderwijs (‘Waar richten wij ons onderwijs op?’)

visie op leren (‘Hoe denken wij dat onze aankomend beroepsbeoefenaars het ‘beste’ leren?)

visie op toetsing (‘Wat is de bedoeling van toetsen?’)

De visie op beroep, onderwijs, leren en toetsing kun je niet los van elkaar zien en dienen een congruent geheel te vormen en in lijn te zijn met de ambitie van de opleiding.

Excelleren met de golden circle

Afgelopen jaren heb ik diverse opleidingen aan de hand van de curriculumtool Eduviewmogen begeleiden met deze vraagstukken. Het is me duidelijk geworden dat opleidingen écht excelleren, als zij niet alleen nadenken over wat en hoe zij aanbieden, maar ook waarom zij doen wat ze doen.

Metis Onderwijsadvies heeft hiervoor onderstaande Golden Circle voor het beroepsonderwijs, ontwikkeld, gebaseerd op de Golden Circle van Simon Sinek.