Wie kent het gezegde ‘practice what you preach’ niet? Wij willen vaak dat onze studenten samenwerken en van elkaar leren, maar doen wij dat ook? Leren wij van onze collega’s? Hoe vaak nodig jij een collega uit bij jou in de les? Deze blog is erop gericht om je eraan te herinneren dat je veel van je collega’s kunt leren. Dus zet je klaslokaal open en laat je collega meekijken in de les!
Vaak zie je in het onderwijs dat docenten studenten in een groep laten samenwerken aan bepaalde opdrachten. Waarom? Omdat studenten meer kunnen leren van en met elkaar dan wanneer ze zelfstandig een hoofdstuk uit een boek lezen. De ‘beruchte’ piramide van Bales geeft weer hoe wij leren in volgorde van minst naar meest van invloed (Sousa, 2011).
De genoemde percentages zijn discutabel en niet strak onderzocht (vandaar berucht), want je leervoorkeur bepaalt ook in grote mate hoe en waar je het meest van leert (Ruijters, 2006).
Uit de volgorde die hierboven weergeven wordt, kan ik stellen dat het leren van en met elkaar, door in discussie te gaan, je ervaringen te delen en uitleg te geven veel invloed heeft op je leerrendement. Wij kunnen onze studenten in groepjes aan het werk zetten, maar wat ik mij afvraag is ‘doen wij het zelf ook?’ Leer jij van jouw collega? Ga je met elkaar in discussie, deel je jouw ervaring door middel van bijvoorbeeld intervisie? Geef jij uitleg aan jouw collega over een werkvorm die bij jou in de klas goed werkt, zodat hij/zij het kan toepassen?
Begin samen
Als je vindt dat je meer van en met elkaar kunt leren is het eerst van belang om gezamenlijke doelen op te stellen: Wat willen wij van elkaar leren en op welke manier. Ik neem aan
dat je uitgangspunt altijd de student moet zijn. Daarmee bedoel ik dat het leren van en met elkaar zou moeten resulteren in beter onderwijs aan de student. Daarna ga je een gezamenlijk pad uitstippelen, waar diverse mogelijkheden zijn. Ik leg beknopt 4 opties voor, om het voor dit blog af te bakenen. Let op: het gaat niet om enkel een kunstje van elkaar
leren en deze toepassen, maar om als docent scherp te blijven in jouw onderwijs.
Optie 1: Les van een collega bijwonen
Door een les van een collega bij te wonen, werk je niet alleen aan je professionalisering door te observeren, maar ook aan het
effectief geven van feedback aan jouw collega. Je ziet daarnaast hoe een ander te werk gaat en kunt daaruit tips meenemen voor je
eigen lessen. Als Hattie (2009) al stelt dat effectief feedback geven aan docenten op hun lessen de studieresultaten enorm kan verbeteren, waarom zouden we dan onze collega’s
niet van feedback voorzien?
Wij leren studenten feedback aan elkaar te geven, maar durven wij elkaar ook van feedback te voorzien? Natuurlijk is de feedback die leerlingen op je les hebben zeer waardevol, maar dat is die van je collega ook!
Optie 2: Les filmen en achteraf met behulp van de megagrote (multi-touch) “iPad” terugkijken (beeldend leren). Deze interactieve werkvorm leent zich voor het dialoog aangaan met je collega’s (vorm van intervisie).
Rosalie de Kooning heeft in haar blog uitgelegd wat het beeldend leren inhoudt en hoe je met zes personen tegelijkertijd beelden kunt selecteren uit lesfragmenten. Kort gezegd: Op deze “iPad” wordt gewerkt met praktijkvideo’s uit afgenomen lesbezoeken, waarbij vooraf leerdoelen worden vastgesteld met de betreffende deelnemers. Alle deelnemers selecteren op de iPad zes kritische leermomenten. De tool slaat deze gegevens op en daarna komen alle kritische
momenten direct terug op het scherm. In een betekenisvolle dialoog worden deze fragmenten vervolgens besproken. Daarin wordt gezocht naar gedeelde betekenis. Wat valt ons op? Wat nemen we hiervan mee? Om vervolgens tot de vraag te komen: Wat gaan we hier concreet mee doen?
Optie 3: Ontwikkel samen een les
Een mooie manier om kennis en ervaring met elkaar te delen is samen met een collega een les te ontwikkelen. Elke les begin je met een doel, dit doel kun je op zowel kennis als vaardigheidsniveau bepalen. Het samen voorbereiden van een les, geeft je de kans om met je collega ideeën uit te wisselen en manieren van aanpak te bespreken. Je gaat met elkaar overleggen welke
werkvormen je kunt inzetten om je lesdoel te behalen; Ga je een ICT tool inzetten om je onderwijs aantrekkelijker te maken of ga je andere middelen gebruiken? Wat doe je aan differentiatie? Hoe begin je? Hoe sluit je af? Na de voorbereiding kun je ervoor kiezen om allebei dezelfde les te geven en vervolgens te evalueren hoe de les is verlopen.
(Eventueel) Optie 4: Train de trainer principe
Wat je natuurlijk ook kunt doen is enkele personeelsleden laten scholen en deze vervolgens themamiddagen of workshops laten verzorgen. Misschien vind je het juist fijn als een eigen collega zich ergens in specialiseert. Je kunt zelfs afspreken dat iedere collega één onderwerp uitkiest, waar hij/zij interesse in heeft en goed in is zodat iedereen aan bod kan komen om zijn expertise met je te delen. Het opzetten hiervan gebeurt niet in 1 dag, maar mogelijkheden genoeg!
Mijn uitgangspunt is dat kennis er is om te delen. Hoe wordt binnen jouw onderwijsinstelling kennis en ervaring met elkaar gedeeld? Ik ben erg benieuwd hiernaar en hoor graag good practices op het gebied van leren
met en van je collega’s. Je kunt je reactie in het reactieveld hieronder plaatsen of contact met mij opnemen via
e.nakicevic@oabdekkers.nl
Literatuur
Hattie, J. (2009). Visible learning. New York: Routledge.
Ruijters, M. (2006). Liefde voor leren; over diversiteit van leren en ontwikkelen in en van organisaties. Deventer: Kluwer.
Sousa, D. A. (2011). How the brain learns. Thousand Oaks: Corwin Press.
0 reacties