10 tips voor peerfeedback

In deze blog wil ik jullie de kracht van peerfeedback laten zien. Na het lezen van deze blog heb je 10 tips in je pocket om deze bron optimaal te gebruiken.

We zitten in het onderwijs in een enorme transitie, in vele opzichten. Eén daarvan is dat we ons meer focussen op de ontwikkeling van de student. Van de harde testcultuur zie je een beweging ontstaan naar een meer ontwikkelingsgerichte cultuur. Beoordelen leidt niet automatisch tot leren, daar komen we steeds meer achter.

Veel opleidingen willen daarom overstappen naar een meer formatieve aanpak van het leren. Hierbij richten we onze energie en meer op het stimuleren van het leren in plaats van te focussen op toetsen en beoordelen. Dat doe je niet zomaar. Het levert bij docenten veel onzekerheid op: “Maar dan geef ik dus veel minder cijfers, wat ga ik dan doen? Hoe weet ik dan of ze het kunnen of goed voorbereid zijn op het examen? Hoe moeten die studenten dan weten waar ze staan, of die ouders?”

Formatief evalueren voer je niet in één keer in. Je kunt klein beginnen. In deze blog licht ik één manier toe die bijdraagt aan een formatieve aanpak: peerfeedback. Studenten kunnen een enorme leerbron voor elkaar zijn. Deze bron laten we vaak onbenut.

Peerfeedback is een manier om het leren zichtbaar te maken met elkaar. Wat wordt er nu van mij als student verwacht, waar sta ik nu en welke stapjes kan ik nemen om wat dichterbij mijn doel te komen?

Een collega tipte mij over een heel mooi filmpje. “Ja Jet, die moet je echt kijken”. Na dit filmpje dacht ik… wat is dit GAAF! Ik dacht echt: wow, ik weet niet of ik dat ooit zou kunnen. En nu denk: ja, dat kan dus, als je anderen inzet om te kijken naar hoe je iets maakt, zegt, of gehandeld hebt. Bekijk hier eerst het filmpje en lees dan verder:

Ik nodig jullie uit om een vorm van peerfeedback uit te proberen in je les. 10 tips die jou kunnen helpen om peerfeedback vorm te geven:

1. 1. Maak het leren zichtbaar
      (Een student moet iets maken, schrijven, presenteren, laten zien, doen, etc.)
   2. Laat zien wat dit in het grotere geheel betekent.
      (Wat heb ik hier als student aan in mijn beroep?)
   3. Beloon de inspanning die een student heeft geleverd.
      (Belonen op inspanning nodigt uit om je te blijven ontwikkelen.)
   4. Geef aan wat er uiteindelijk verwacht wordt (bijv. in succescriteria). Of als de student zelf mag bepalen waar hij wil staan na een periode, laat deze student dit dan duidelijk formuleren.
      (In het filmpje wil de student een bepaalde vlinder kunnen tekenen en deze moet voldoen aan bepaalde vormen en kleuren.)
   5. Als je begint met het inzetten van peerfeedback doe dit in tweetallen.
      (Soms is het ook fijn voor een groep om eerst anoniem feedback te geven en te ontvangen.)
   6. Bespreek met je studenten waar je naar gaat kijken (succescriteria). Hoe duidelijker deze zijn hoe gerichter studenten kunnen kijken en feedback kunnen geven.
      (Studenten vinden het vaak lastig om op een persoon feedback te geven, echter hoe duidelijker het is waar ze op moeten letten zoals de vormen van de vlinder hoe makkelijker dit wordt.)
   7. Geef zinsopeningen voor feedback of gebruik een protocol
      – Ik denk dat het duidelijker zou zijn als…
      – Wat je geweldig deed, was…
      – Ik vond het heel effectief dat je…
      – Ik was verbaasd dat…
      – Mijn favoriete onderdeel was…
      – Ik begreep niet…Voorbeeld protocol EVA- feedback:
      Eens: benadrukken van de dingen waar je het mee eens bent.
      Versterken: suggesties om de argumenten sterker te maken.
      Aanvullen: suggesties voor aanvullingen of substantiëlere verbeteringen.
      Begeleid het proces van feedback geven, kijk steeds naar waar deze student naar toe werkt (succescriteria) en laat medestudenten hiernaar kijken (dus niet naar andere punten). Ondersteun met de voorbeeldzinnen. Blijf vragen naar waar we op moeten letten, hoe komt dit er wel of niet in terug, hoe kun je dat formuleren.)
   8. Bespreek effectieve en ineffectieve feedback en oefen er mee. (Met welke feedback ga je gelijk aan de slag, waardoor is het nuttig? Welke feedback begrijp je niet? Kom terug op de voorbeeldzinnen of het protocol wat je studenten hebt meegegeven en bespreek wat al lukt in het geven van feedback en wat nog niet.)
   9. Bespreek (bijv. na een paar weken) met elkaar welke progressie er gemaakt wordt zoals je in dit filmpje kan zien van de 6 tekeningen van de vlinder. (Door die ontwikkeling inzichtelijk te maken zien studenten ook dat het tijd en inspanning kost om dichterbij hetgeen te komen waar je naartoe wil werken en dat het mogelijk is. Ook ervaar je dat je heel veel van je medestudenten kunt leren.)

Tot slot: Ik hoor veel docenten zeggen dat ze weinig tijd hebben om alles steeds na te kijken. Mede omdat er online veel opdrachten uit worden gezet. Het kan jou tijdwinst opleveren door studenten elkaar feedback te laten geven en vooral na te bespreken wat zij hiervan geleerd hebben. Bijvoorbeeld:

1. 1. Van welke feedback ging jij groeien?
   2. Met welke tip kun je gelijk aan de slag?
   3. Wat heb je geleerd van iemand anders zijn verslag?
   4. Wat zou je zelf van dit verslag gebruiken?
   5. Wat heeft het je opgeleverd om meerdere keren hetzelfde onderdeel aan te passen?
   6. Wat kun je weglaten in je verslag, en waarom zou je dit weglaten?
   7. Hoe was het om feedback te krijgen/ontvangen van je mede student?

In plaats van je tijd te besteden aan nakijkwerk, gebruik je deze tijd om de studenten nóg beter en dieper te laten leren. Van elkaar!

Heb je ervaringen die je wilt delen? Laat ze hier achter om anderen te inspireren!

Meer lezen over peerfeedback?
https://www.surf.nl/files/2020-11/4.docenthandleiding-final-s.pdf (met name pagina 25 en 26)
https://www.surf.nl/files/2020-11/3.-infographic-peer-feedback_nl-s.pdf

Bron
Wiliam, D. & Leahy, S. (2019). Formatief evalueren in de praktijk. Rotterdam, Nederland: Bazalt Educatieve Uitgaven.