Deel jij een van de grootste frustraties die wij regelmatig van opleidingsmanagers en docenten horen: hoe kunnen wij het rendement van onze opleiding verhogen? In deze blog deel ik 5 wetenschappelijk onderbouwde en uitermate effectieve maatregelen om deze frustratie te verminderen.
Hierin is mijn uitgangspunt dat het rendement van het eerste jaar 85% moet zijn en het uiteindelijke rendement (na het eerste jaar) minimaal 95%.
Het lijkt wel of we bang zijn om een student onterecht een diploma te geven omdat het niveau te laag is terwijl we nauwelijks wakker lijken te liggen van studenten die onterecht zijn afgevallen. Opleidingen zijn wat mij betreft gericht op het zo succesvol mogelijk afronden van de opleiding een veel minder op het selecteren een afwijzen van studenten.
Hoe werk je aan succesvol onderwijs?
1) Authentieke aandacht voor je studenten
Onderwijs is mensenwerk. Mensenwerk vraagt authentieke aandacht voor je studenten door ze intensief te begeleiden (Steeg, Elk, & Webbink, 2012), ze te leren kennen en interesse in ze te tonen. Uit de meta-analyse van John Hattie (Hattie, 2009) maar ook vanuit onderzoek naar oplossingsgericht werken (Cauffman & Dijk, 2009) blijkt dat het leren kennen van je studenten en echt in ze investeren loont op het gebied van effectiviteit. Niet alleen wordt je eigen werk daar leuker van, intensief contact met je studenten, ook in het weekend of ‘s avonds als daar behoefte of nood aan is, verhoogt het rendement van je opleiding. Onderzoek in opdracht van het CPB toont aan dat intensieve begeleiding in het eerste jaar een daling van 7% teweeg brengt (Steeg et al., 2012).
2) Toetsen om van te leren!
Opleidingen die veel verschillende toetsen hebben en veel herkansingen aanbieden score lager in de rendementscijfers. Janke Cohen Schotanus (Cohen-Schotanus, 2010) is een warm pleitbezorger voor integrale (cumulatieve) toetsen waarbij gewerkt wordt met een relatieve cesuur en waarin compensatie binnen de lesstof mogelijk is. Herkansingen interveniëren daarbij zo weinig mogelijk met het reguliere onderwijsprogramma. Toetsen waar de studenten echt van leren zijn effectiever in het onderwijs dan toetsen die gericht zijn op het selecteren en afrekenen.
3) Zet je studenten aan het werk
Activerende didactiek leidt tot een hoger rendement dan werkvormen waarin studenten consumeren (Schmidt, 2010). Hierin is didactiek de verbinding tussen de inhoud en het niveau van je lesstof én de kenmerken van je doelgroep. Hoe meer hoorcolleges hoe lager het rendement, een paar uur meer zelfstudie leidt tot meer afgestudeerden. Nodig de studenten uit om aan de hand van praktijkvraagstukken onderzoekende handelingen te verrichten. Afhankelijk van het niveau kan dit gaan om verklaren, beschrijven, ontwerpen en probleem oplossen. Breng studenten in contact met echte vragen uit de praktijk liefst in dat werkveld. Hoe actiever de studenten lesstof bewerken hoe hoger het rendement.
4) Feedback aan docenten
Een van de meest krachtige, leerrendement verhogende, factoren volgens John Hattie (Hattie, 2009) is het reciproke laten doceren. Dit houdt in dat docenten op veel verschillende manieren feedback krijgen op hun lessen. Deze feedback kan komen van studenten maar vooral ook van collega’s. Het inrichten van een effectief systeem van feedback aan docenten helpt de studentresultaten enorm. Een krachtige manier om feedback te organiseren is om docenten samen les te laten geven aan een grotere groep studenten. Het gevolg is dat docenten het in de voorbereiding met elkaar over onderwijs moet hebben. Een van de succesfactoren uit het Finse onderwijssysteem is dat docenten met elkaar het onderwijs ontwikkelen (Sahlberg, 2011).
5) Focus!
Teams aan zet is een veelgehoorde kreet op dit moment in het onderwijs. Zelfverantwoordelijke of het zelfsturende teams en teams als professionele leergemeenschap zijn hier voorbeelden van. Kern van succesvol zijn bij al deze onderwijsteams is het aanbrengen van focus op de primaire taak die teams hebben (DuFour, 2013). Onderwijsteams die zich laten afleiden door veel organisatorische overleggen, procedures of het invullen van Excelbestanden hebben niet de focus op effectieve studentbegeleiding. Onderwijsmanagers of teamleiders hebben een belangrijke rol in het aanbrengen en vasthouden van deze focus.
Wanneer je meer wilt weten over de invoering van deze effectieve maatregelen kom dan vooral naar de masterclass beroepsonderwijs waarin we per maatregel dieper ingaan op “het hoe” van de invoering.
Heb je naast bovengenoemde factoren die effectief zijn in het verhogen van het rendement van de opleiding? Een reactie in het antwoordveld hieronder wordt beloond met een gratis e-book over Flipping the classroom.
Bronnen
Cauffman, L., & Dijk, D.J. van. (2009). Handboek oplossingsgericht werken in het onderwijs. Amsterdam: Boom Onderwijs.
Cohen-Schotanus, J. (2010). Tegenintuïtief. Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar onderzoek van onderwijs in de medische wetenschappen: Rijksuniversiteit Groningen.
DuFour, R. & M. Fullan. (2013). De vijf essenties van leidinggeven aan een PLG. Rotterdam: Bazalt.
Hattie, J. (2009). Visible learning: Routledge.
Sahlberg, P. (2011). Finnish Lessons. What can the world learn from educational change in Finland? New York: Teachers College Press.
Schmidt, H. G., Cohen-Schotanus, J., van der Molen, H. T., Splinter, T. A. W., Bulte, J., Holdrinet, R. & van Rossum, H. J. M. (2010). Learning more by being taught less: a ‘‘time-for-selfstudy’’ theory explaining curricular effects on graduation rate and study duration. Higher Education, 60, 287-300.
Zou aansluiten op de leefwereld van de studenten ook het rendement verhogen? Bijvoorbeeld door de classroom te flippen :)? Studenten hun voorbereiding voor de les op hun telefoon of iPad te kunnen laten doen, in plaats van met behulp van dat dikke studieboek ?