Het zal niemand in het beroepsonderwijs ontgaan zijn dat de kwaliteit van de toetsing de afgelopen jaren veel aandacht heeft gekregen. Opleidingen zijn zich meer dan ooit bewust dat de kwaliteit van toetsing op orde moet zijn. Vooral van díe toetsen die gebruikt worden om verantwoorde beslissingen te nemen over studenten. In het HBO is en wordt daarom structureel geïnvesteerd in het opleiden van docenten om goede toetsen te kunnen ontwikkelen, afnemen, beoordelen en analyseren (BKE). In het MBO worden steeds vaker vastgestelde examens ingekocht om de kwaliteit van de toetsen te garanderen. Ook wordt er veel tijd en aandacht besteed aan het ontwikkelen van handleidingen en procedures ofwel alles rondom een ‘Handboek Examinering’. Maar dit geeft nog niet de garantie dat de kwaliteit van de toetsing of examinering in orde is. Dit valt en staat met de uitvoering ofwel de afname van toetsen door de medewerkers in de teams.
Hier is een belangrijke taak weggelegd voor examencommissies!
Als verantwoordelijken van de kwaliteit van de toetsing, controleren zij steekproefsgewijs de uitvoering van de toetsing of het gaat zoals het is bedacht en staat beschreven. Zij monitoren en borgen hiermee de kwaliteit van de toetsing op afname en rapporteren hun bevindingen schriftelijk en soms ook mondeling terug naar de teams om de kwaliteit, waar nodig, verder te kunnen verbeteren.
Regelmatig geef ik workshops aan examencommissies en examenfunctionarissen over het houden van steekproeven op afname. Ze zoeken naar betere manieren om uitvoering te geven aan die steekproeven. Ze ervaren het als tijdrovend in de zin van afspraken maken met teams voor een steekproef en het zoeken naar en opvragen van de benodigde documenten. Maar ook de steekproef zelf en de rapportage van de resultaten nemen veel tijd. Teleurstellend als je dan ook nog vaststelt dat er weinig tot niets met de bevindingen wordt gedaan. Er gaat geen lerend effect vanuit, geen kwaliteitsverbetering. Sterker nog, van teleurstelling gaat geen kracht of verbetering uit.
Hoe kun je dan wél te werk gaan?
De eerste boodschap in mijn workshop is altijd om er als examencommissie zélf lerend in te gaan staan. Wat kunnen we beter doen om opleidingen te helpen de kwaliteit van de toetsing te verbeteren?
We gaan met elkaar in gesprek over de volgende vragen:
Why?
Wat is de bedoeling van steekproeven op afname? Wat willen we bereiken?
Denk hierbij aan:
- checken en beoordelen of de afname van de toets gaat zoals het is afgesproken (betrouwbaarheid, validiteit en transparantie).
- een kwaliteitscultuur willen ontwikkelen waarin we waarderen wat er is en willen leren van feedback (waarderende benadering).
- de plan, do, check, act – kwaliteitscyclus helpen rondmaken.
- borgen van de kwaliteit.
How?
Hoe doen we dat? Wat is er nodig?
Denk hierbij aan de volgende zaken:
- een overzicht van steekproeven op eindniveau per opleiding.
- een format met checkpunten (met hulpvragen) om doelgericht te observeren.
- afspraken met de betreffende opleiding wanneer en hoe de steekproef wordt uitgevoerd.
- afspraken vooraf met de betreffende opleiding waar je specifiek op moet gaan letten.
What?
Wat doe je precies?
Denk hierbij aan de volgende vragen:
- op welke manier je de steekproef uit kunt voeren: ga je bv. observeren, interviewen, lezen of een combinatie daarvan?
- voer je de steekproef alleen uit of samen (4-ogenprincipe)?
- waar moet je op letten bij de verschillende checkpunten (modereren)?
- wat wordt er vastgelegd en door wie?
- hoe geef je je bevindingen (observaties) weer zodat de ontvanger hier iets mee kan?
- hoe en naar wie koppel je de bevindingen terug?
Het beste werkt deze aanpak als je dit als examencommissie samen oppakt en bespreekt met de opleiding die je in de examencommissie vertegenwoordigt. Door deze lerende houding aan te nemen, is mijn ervaring dat de opleidingen zich ook lerend opstellen, meedenken en feedback geven.
Ik wens je veel succes als je hiermee aan de slag gaat en als je inspiratie of hulp nodig hebt kom ik graag mijn kennis en ervaringen met je delen!
0 reacties