Over peer-instructie versus docentgestuurde kennisoverdracht

In de blog van vorige week vertelde ik je over Harvard-professor Eric Mazur en over zijn hoorcollege-shows. En hoe die weliswaar tot hoge rankings leidden bij studentevaluaties, maar tot zijn verbazing niet per definitie leidden tot leersucces. Sterker nog: studenten begrepen er niks van. Als het er op aankwam, kwamen studenten niet verder dan het nadoen van de kunstjes en formules die hij ze letterlijk op een presenteerblaadje aanreikte. Hij noemde dit de vloek van de expert. Als oplossing ontwikkelde hij samen met zijn team het idee van peer instructie als alternatief voor kennisoverdracht. In het vervolg op de blog van vorige week laat ik je deze week zien welke ontwerp-principes en voordelen peer instructie kan hebben.

Van anderhalf uur luisteren tot anderhalf uur aan de bak

De effectiviteit van kennis-overdracht staat en valt bij de manier waarop je de studenten die kennis laat construeren. Ook al maak je je hoorcollege interactief, het wil niet zeggen dat studenten actief met de stof bezig zijn en tot leren worden aangezet. Volgens Mazur komen studenten eerder en beter tot begrip wanneer ze met elkaar overleggen, dan wanneer ze anderhalf uur luisteren naar hun docent in een hoorcollege. Waarom? Omdat studenten die een concept na een korte uitleg begrijpen, zich namelijk precies herinneren waarom ze het kort daarvoor nog níet begrepen. Dat leidt tot een groter leereffect. Dit is een groot voordeel ten opzichte van de docent, voor wie het concept gesneden koek is en die zich allang niet meer kan voorstellen wat iemand er níet aan begrijpt. De vloek van de expert.

Peer instructie; het idee

Werken met peer instructie maakt het mogelijk om, zelfs in grote groepen, álle studenten aan het denken te zetten. Het werkt met het principe dat studenten tot een diepere verwerking van de lesstof komen door er met elkaar over te discussiëren. De discussie onder studenten kan weer leiden tot een nieuwe plenaire presentatie of discussie achteraf. Door afwisseling tussen doceren enerzijds en discussiemomenten anderzijds houd je de aandacht van studenten beter vast. Ze leren bovendien beargumenteerd redeneren en hun mening verwoorden. Ook ondervinden ze dat sommige vragen geen eenduidig antwoord hebben, dat hun medestudenten ook niet altijd het goede antwoord kennen en dat fouten maken mag.

Zo ontwerp je peer instructie

Peer instructie is opgebouwd uit een aantal vaste componenten. Natuurlijk pas je de specifieke aanpak aan aan context, doelgroep en beoogde leerdoel(en). Zet bij elk ontwerp de volgende stappen:

1. Concept en essentie vaststellen: Stel het concept vast dat je studenten moeten beheersen. Bedenk één of meerdere lees/denkvragen die de kern van het concept omvatten. Stel een syllabus/document ter voorbereiding op.
2. Voorbereiding: Studenten bestuderen de stof aan de hand van de lees/denkvragen die jij hebt ontwikkeld.
3. Korte test: Bij aanvang van de les/college neem je een online korte quiz (bv via Socrative of Mentimeter) af om te kijken wie het heeft bestudeert, en waar eventueel vragen zijn. Bedenk een variatie aan antwoorden waarmee je misconcepten kunt afvangen.
4. Korte instructie (max 15 minuten): Voordracht over een deel-onderwerp waar veel vragen over niet goed beantwoord zijn (betreft het model/concept/theorie).
5. Begrips-test 1: Plenaire test om het begrip van de zojuist uitgelegde concepten te toetsen, bv via Mentimeter. Hanteer hierbij korte enkelvoudige vragen die het begrip testen, bijvoorbeeld aanvulvragen. Studenten kunnen kiezen uit een aantal opties. Ze hebben per vraag max 1 minuut de tijd om te antwoorden. Antwoorden zijn voor iedereen zichtbaar.
6. Partner-discussie: Studenten zoeken een buur-student op met een ander antwoord en vervolgens gaan ze elkaar overtuigen en beargumenteren waarom hun antwoord het juiste is (max 4 minuten). Hierop is in het begin misschien nog wat inoefening nodig.
7. Begripstest 2: Studenten kunnen opnieuw stemmen over dezelfde vraag over hetzelfde concept. Het percentage correcte antwoorden neemt in de regel zienderogen toe.
8. Bij overwegend correcte antwoorden (> 70%) vat je het onderwerp nog even samen en begin je opnieuw met een nieuw concept/verdieping > begin bij 3. Is het aantal goede antwoorden niet hoger, of zelfs lager geworden, dan is het concept niet goed begrepen of is er een misconcept ontstaan. Geef dan aanvullende/verdiepende informatie. Is het aantal antwoorden ergens tussen 30% – 70% correcte antwoorden, pas dan nog eens peer instructie toe (begin bij 6).

In schema:

Voordelen en voorwaarden voor succes

Peer instructie werkt als je aan de volgende aspecten denkt:

• Helderheid in voorbereiding: Het is voor studenten vanaf het begin van het onderwijs helder wat er van ze verwacht wordt. De (wekelijkse) voorbereiding(sopdrachten) zijn bij aanvang van het onderwijs beschikbaar.
• Transparantie: Door de continue begripstesten zijn de verwachtingen rondom leerdoelen en beheersingsniveau voortdurend helder (de feed-up).
• Cognitieve activering: De quizzen, groepsdiscussie en concept-tests zijn in hoge mate activerend. Zorg voor een goede afwisseling tussen kennis en begrip/toepassing. Voorwaarde: iedereen doet mee.
• 20-minuten regel (15-1-4): De plenaire presentatie duurt maximaal 15 minuten, concepttest 1 minuut, discussie maximaal 4 minuten. Hierdoor kan de aandacht niet verslappen en wordt de activeringsgraad hoog gehouden.
• Wederzijds leren: De groepsdiscussie is de kern van de peer-instructie. Door elkaar te overtuigen met geldige argumenten leren zij wederzijds leren en verankert het diepere begrip. Wees niet bang voor chaos tijdens de discussies, maar luister en begeleid deze discussies.
• Leren door zelftests: De begripstest (re)activeert de zojuist opgedane kennis uit presentatie en groepsdiscussie waardoor deze nog sterker verankerd wordt.
• Gerichte feedback: Door de begripstest en de groepsdiscussie ontvangt de student direct feedback op zijn kennisniveau. De plenaire samenvatting na de tests brengt alles nogmaals samen, waardoor het leerpotentieel van de situatie maximaal benut wordt.

Laten we elkaar overtuigen

Een zoektocht door publicaties levert vele vormen van peer instructie op. Uiteraard is de vorm die je kiest afhankelijk van de leerdoelen, de context , de doelgroep en de inhoud die je probeert over te brengen. Welke vorm je ook kiest, ik ben ervan overtuigd dat peer instructie het onderwijs aan studenten een stuk activerender maakt, en dat kennis veel dieper en beter blijft hangen. En jij? Wat zij jouw ervaringen met peer-instructie? En die van je studenten? Vond je het helemaal niks of ben je wild-enthousiast? Ik leer graag van je! Probeer mij te overtuigen door je ervaringen hieronder te delen..

Interessante links en geraadpleegde bronnen

Nieuwsgierig geworden naar peer instructie en hoe je dat toepast?

• Kijk hier naar Eric Mazur die zijn ervaring met hoorcolleges vertelt
• Kijk hier naar Eric Mazur aan het werk met peer-instructie
• Kijk hier naar de Metis-playlist voor online tools en werkvormen

Leestips:

• Peer Instruction; a users manual, 1996, Pearsons. ISBN: 9780135654415
• Blog van het Expertisecentrum Thomas Moore over leren door lesgeven
• De ervaring met en tips voor peer instructie van een docent aan de RU
• Korte instructie over peer instructie van de Hanze Hogeschool