Zoals sommigen die mijn blogs vaker lezen weten, sta ik op donderdagen voor de klas. Afgelopen week had ik een tekst uitgekozen voor het vak Lezen. Dit keer een wat kortere tekst dan normaal. Toen ik dat benoemde, schoot een student meteen in de verdediging: “Oh, denk je dat we dom zijn en niet meer kunnen lezen?” Oei. Dat was natuurlijk helemaal niet mijn bedoeling. Maar het zette me aan het denken: hoe komen mijn verwachtingen over? En belangrijker nog, hoe maak ik ze glashelder zonder dat studenten het verkeerd opvatten?
Onderzoek laat zien dat docenten onbewust meer en specifiekere feedback geven aan studenten van wie ze hoge verwachtingen hebben (Voerman & Faber, 2020). Maar hoe zorg je ervoor dat alle studenten profiteren van die krachtige feedback?
Wat maakt feedback effectief?
Volgens Hattie & Timperley (2007) werkt feedback het beste als het:
- Specifiek is: “Goed zo” zegt weinig. Beter is: “Je hebt de werkwoorden in deze tekst goed vervoegd. Dat laat zien dat je de regels begrijpt.”
- Doelgericht is: Feedback moet aansluiten op het leerdoel, anders weten studenten niet waar ze naartoe werken.
- Kort en krachtig is: Lange lappen feedback verdwijnen in de vergetelheid. Houd het to the point.
Vuistregel: tweederde van je feedback moet specifiek zijn, een derde mag algemener. En nog belangrijker: feedback moet verleden, heden en toekomst verbinden. In plaats van “Je werkwoorden kloppen niet” zeg je liever: “Vorige week had je moeite met onregelmatige werkwoorden, nu heb je er al vijf van de zes goed! Wat heeft je geholpen bij deze verbetering?” Zo stimuleer je een groeimindset (Dweck, 2008).
Progressiegerichte feedback en groeimindset
Carol Dweck (2008) benadrukt dat intelligentie en vaardigheden te ontwikkelen zijn door inspanning. Feedback speelt hierin een sleutelrol. Vergelijk deze twee:
- Corrigerende feedback: “Je hebt moeite met signaalwoorden in je tekst.”
- Progressiegerichte feedback: “Vorige week gebruikte je nauwelijks signaalwoorden, nu heb je er al drie goed toegepast. Hoe heb je dat aangepakt?”
Door progressie te benadrukken, help je studenten inzicht krijgen in hun eigen groei. En dat is precies wat motiveert.
Emoties en leren: maak van feedback een boost, geen blokkade
Feedback kan studenten inspireren of ontmoedigen. Pekrun (2002) laat zien dat positieve emoties zoals trots en hoop leeractiviteiten stimuleren. Negatieve emoties zoals frustratie of onzekerheid kunnen juist verlammend werken. Daarom is een veilige leeromgeving cruciaal.
Wil je dat feedback motiverend werkt? Gebruik de 3-op-1 regel: drie keer positieve, specifieke feedback tegenover één verbeterpunt. Zo bouwen studenten zelfvertrouwen op en durven ze fouten te maken.
Conclusie
Hoge verwachtingen stellen betekent niet dat je studenten in het diepe gooit, maar dat je hen begeleidt met scherpe, doelgerichte feedback. Wees specifiek, progressiegericht en moedig aan. Zo help je studenten niet alleen om beter te worden in hun vak, maar ook in hun mindset. En dat is precies wat ze nodig hebben om te blijven leren en groeien.
5 voorbeeldzinnen die je direct in de klas kunt gebruiken:
- “Je hebt je argumentatie sterker gemaakt dan vorige keer, omdat je nu goede voorbeelden toevoegt. Hoe heb je dat aangepakt?”
- “Je leest vloeiender dan vorige maand! Welke oefening heeft je daarbij geholpen?”
- “Je hebt drie van de vijf opdrachten goed, en bij de andere twee zie ik dat je al een goede aanzet hebt. Waar denk je dat het nog beter kan?”
- “Deze presentatie is veel gestructureerder dan de vorige. Hoe heb je dat anders aangepakt?”
- “Vorige week vond je dit nog lastig, en nu leg je het uit aan een klasgenoot. Wat maakte dat het kwartje is gevallen?”
Komende donderdag sta ik weer voor de klas en ga ik ervoor zorgen dat ik mijn hoge verwachtingen nog beter uit naar al mijn studenten. Wat ga jij deze week doen om studenten in hun turbo te zetten?
Referenties:
- Dweck, C. (2008). Mindset: The new psychology of success. Random House.
- Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112.
- Pekrun, R. (2002). The impact of emotions on learning and achievement: Towards a theory of cognitive/motivational mediators.
- Voerman, L., & Faber, F. (2020). Didactisch coachen. Lannoo Campus.
0 reacties