Wie ben jij?

Wie ben jij?

Streng, Lief, Betrokken, Consequent, Chaotisch – dit zijn allemaal kenmerken die jou kunnen typeren als docent. Sta jij bewust stil bij je identiteit als docent, of ben je misschien nog op zoek naar jouw eigen identiteit?

Onlangs had ik de mogelijkheid om een training bij te wonen over “teacher identity”. Een heel mooi begrip waar ik, afgezien van het af en toe lezen in artikelen, nog niet eerder kennis mee had gemaakt. Ik wist wel dat elke docent die ik sprak het erover eens was dat je vooral jezelf moest zijn als je voor de klas staat, maar dacht niet vaak na over hoe ik mezelf typeer als docent.

Deze training opende mijn ogen over het belang van bewustzijn als het gaat om je professionele identiteit in het beroep van de docent en het feit dat er misschien niet alleen door lerarenopleidingen, maar ook door scholen bij stil mag worden gestaan.

Wat is Teacher Identity?

In verschillende wetenschappelijke artikels wordt onderzoek gedaan naar teacher identity, oftewel de identiteit van een docent. In deze papers wordt gesteld dat deze identiteit een dynamisch begrip is, dat verandert gedurende de loopbaan van een docent. Factoren die van invloed zijn op de teacher identity zijn onder te verdelen in interne en externe categorieën. Een belangrijke interne factor is emotie. Denk hierbij vooral aan de persoonlijke band die je als docent opbouwt met je studenten. Enkele belangrijke externe factoren zijn werk- en levenservaring. Gedurende je loopbaan leer je belangrijke lessen, die een invloed hebben op jouw identiteit. Deze is hierdoor aan verandering onderhevig, zoals reeds gesteld is teacher identity namelijk dynamisch, en zal het door de jaren heen veranderen.

De workshop over teacher identity was voornamelijk gericht op beginnende docenten, die nog op zoek zijn naar hun eigen identiteit. Deze is, zeker in de eerste jaren waarin iemand voor de klas staat, nog volop in ontwikkeling. Vaak weet je als (relatief) nieuwe docent wel waarom je graag wilt lesgeven, maar nog niet precies wat voor type docent je bent, en of dit wel strookt met het type dat je graag wilt zijn. Zo kun je geïnspireerd zijn geraakt door een favoriete leraar/lerares, of misschien wel door een fictief personage die de rol van mentor of docent speelt in een film, televisieserie of theatervoorstelling. Dit betekent echter niet dat de persoonlijkheid van jouw rolmodel ook overeenkomt.

Indien je toch al een redelijk duidelijk beeld hebt van jouw identiteit, wil dit niet altijd zeggen dat dit een goede match is met de cultuur die heerst op de school waar je werkzaam bent. Wanneer er sprake is van een dusdanig verschil tussen teacher identity enerzijds, en de heersende cultuur op een school anderzijds, kan een docent het plezier in het lesgeven verliezen, terwijl de liefde voor het vak nog steeds bestaat.

4 tips voor in de praktijk

• Probeer geen rol te spelen die je niet past, of een rolmodel te imiteren. Lesgeven kan veel energie kosten, dus verspil niet ook nog eens de nodige kracht aan het nadoen of imiteren van anderen. Studenten prikken snel door dit toneelspel heen, en het voelt voor een docent ook onnatuurlijk. Door authentiek en dicht bij je eigen identiteit te blijven hebben zowel studenten als docent uiteindelijk een fijnere les.
• Vergeet niet te lachen. Natuurlijk is het belangrijk om een bepaalde autoriteit af te dwingen, en duidelijk te maken wat je van de studenten verwacht. Dat wil echter niet zeggen dat er niet af en toe een lachje van af kan. Enthousiasme en vriendelijkheid kunnen aanstekelijk werken op studenten, dus maak gerust de regels en verwachtingen duidelijk, maar verzeker de studenten ook dat je alle vertrouwen hebt dat ze jouw hoge verwachtingen zullen overtreffen.
• Deel af en toe wat informatie uit je persoonlijke leven. Studenten kennen hun docenten vrijwel uitsluitend in een professionele setting. Er zitten echter ook invloeden uit je persoonlijke leven in je teacher identity, dus door af en toe eens hierover te vertellen zullen studenten je beter begrijpen.
• Knoop ook buiten de klas een gesprek aan met studenten. Binnen de vier muren van het klaslokaal zullen de gesprekken tussen docent en student bijna altijd over de lesstof of aankomende toets gaan. Probeer echter ook eens in de gang of tijdens de pauze met ze te praten. Studenten stellen het bijzonder op prijs als een docent oprecht interesse toont.

Zijn de bovenstaande tips voor jou vanzelfsprekend, ben jij je bewust van wie je bent als leerkracht en hoe je dit hebt ontdekt dan kun jij mogelijk anderen inspireren.
Deel jouw verhaal en laat mij weten wat je van dit blog vond door hieronder een reactie te geven.