10 pedagogische werkvormen die de sfeer in jouw groep direct verbeteren

Datum: 23 oktober 2024
Auteur: Peter Loonen

Je loopt het lokaal binnen, de lucht voelt zwaar aan en de sfeer is zo gespannen dat je er bijna doorheen kunt snijden. Of juist het tegenovergestelde: een klas vol gapende leerlingen, totaal ongeïnteresseerd, terwijl jij met de beste wil van de wereld probeert de boel wat energie in te blazen. Hoe dan ook, sfeer is alles. Want zonder goede sfeer, geen goede lessen. Dus, hoe verbeter je die sfeer? Hier zijn 10 praktische en eenvoudige werkvormen die je meteen kunt inzetten. Het mooie is: ze werken als een tierelier, en ze zijn nog leuk ook.

1. Stille complimenten: Het Valentijns-effect

Complimenten geven, daar zijn we allemaal fan van. Maar het kan ook subtieler. Leg een stapeltje post-its klaar met daarop persoonlijke complimentjes. Terwijl je door de klas loopt, plak je de complimenten geruisloos op de tafels van je leerlingen. Geen uitleg, geen gedoe, gewoon het stille mysterie van een onverwacht compliment. De studenten? Die kijken verbaasd om zich heen, wie was de gelukkige die dit geschreven heeft? Je creëert als het ware een ‘Valentijns-effect’, en geloof me, de sfeer in de klas zal meteen opfleuren.

2. Muziek en een haardvuur: Light my fire

Dit klinkt misschien te simpel om waar te zijn, maar probeer het eens. Zet bij het begin van de les een muziekje op en projecteer een knisperend haardvuur op je smartboard. Plotseling transformeer je het klaslokaal in een warme, uitnodigende ruimte. Voor veel studenten is een dergelijke sfeer verfrissend en nieuw, zeker als ze thuis minder positieve ervaringen hebben. Het zijn de kleine dingen die een grote impact maken.

3. The odd one out: Leer elkaar kennen

Iedereen houdt van een goed raadspelletje. Schrijf drie zinnen over jezelf op het bord: twee waarheden en één leugen. Laat de studenten in groepjes overleggen welke zin niet klopt. Dit is een luchtige, speelse manier om de klas meer over jou te laten weten, en je kunt het herhalen door elke week een leerling de beurt te geven. Gegarandeerd gelach en een band die je stukje bij beetje opbouwt.

4. Fluister kritiek, schreeuw complimenten

Niemand wordt graag openlijk bekritiseerd. Maar een compliment dat door de hele klas gehoord wordt? Daar zullen leerlingen voor werken! Spreek je complimenten dus luid en duidelijk uit, terwijl je eventuele kritiek zachtjes fluistert naar de betreffende leerling. Dit versterkt het positieve gedrag in de groep en zorgt voor een veilige sfeer waarin fouten maken mag.

5. Complimenten bij een toets: De Power-boost

Toetsen zijn vaak een bron van spanning. Help je studenten door vooraf een bemoedigend kaartje te schrijven. Iets kleins, zoals: “Je kan dit! Ik geloof in je.” Het is verbazingwekkend hoe een simpel gebaar als dit de zenuwen kan temperen en leerlingen het vertrouwen kan geven dat ze nodig hebben om te slagen.

6. De Power van het Sociogram

Soms zit het probleem in de relaties binnen de klas. Er zijn verborgen leiders, stille volgers en onzichtbare grensbewakers. Maak daarom een sociogram om beter zicht te krijgen op de sociale dynamiek in je groep. Door deze structuren te begrijpen, kun je je lessen beter afstemmen en werkvormen inzetten die niet alleen de sfeer verbeteren, maar ook de betrokkenheid van de studenten verhogen.

7. Het bord vol tops en tips: SED (Studenten Evalueren Docenten)

Hang een groot vel papier bij de deur en laat de leerlingen na elke les hun tops en tips opschrijven. Eén keer per maand bespreek je deze punten samen. Het lijkt misschien spannend om je open te stellen voor kritiek, maar dit soort interactie versterkt de band met de groep. Bovendien krijg je een frisse kijk op hoe jouw les wordt ervaren en kun je, waar nodig, bijsturen.

8. Pedagogische zelfevaluatie: Heb je iedereen gezien?

Pak aan het eind van de dag eens de namenlijst van je leerlingen erbij en vraag jezelf af: “Heb ik vandaag iedereen gezien? Heb ik iedereen het gevoel gegeven dat ze welkom zijn?” Het is heel menselijk om voorkeuren te hebben, maar bewust omgaan met deze voorkeuren helpt om iedere leerling de aandacht te geven die ze verdienen. Hoe meer je hierover nadenkt, hoe beter je dit in je lessen kunt meenemen.

9. De succesfactor: Kleine overwinningen uitlokken

We hebben ze allemaal: die ene leerling die altijd dwarsligt, ongemotiveerd is en niets lijkt te willen doen. Maar wat als je je les eens zo inricht dat deze leerling gegarandeerd succes behaalt? Iets kleins, zoals een eenvoudig te volbrengen opdracht, kan het zelfvertrouwen van de leerling een flinke boost geven. En daar kun je dan weer een supercompliment op uitdelen. Voor je het weet, krijgt die leerling de smaak te pakken.

10. Het bijzondere voorwerp: Een ijsbreker zonder weerga

Zet eens iets geks op je bureau. Een braadpan, een ananas, een antieke klok – wat je maar kunt vinden. De studenten zullen zich afvragen waarom dat voorwerp daar staat en beginnen vanzelf vragen te stellen. Dit biedt een mooie kans om een verhaal te vertellen, of zelfs om de les mee te starten. Het is een simpele manier om nieuwsgierigheid op te wekken en de aandacht vast te houden.

Probeer deze werkvormen eens uit en kijk wat er gebeurt in je klas. Het zijn de kleine acties die vaak het grootste verschil maken!

Up-do-date blijven?

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf je in
0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *