“Studenten doen gewoon niks! Ze zijn totaal niet gemotiveerd om naar de les te komen, om hun huiswerk te maken of zich voor te bereiden!” Je hebt het vast vaker gehoord. Docenten verzuchten het op het lerarenoverleg, tijdens de lunch, en zo’n beetje elke kans die ze krijgen om hun frustratie te delen. En ja, het kan knap frustrerend zijn. Daar sta je dan, met je zorgvuldig voorbereide lessen, schitterende PowerPoints en je niet-aflatende inzet om de studenten iets bij te brengen. Maar in plaats van gretige, leergierige gezichten, staren ze je wezenloos aan. Of nog erger: ze komen gewoon niet opdagen.
Ik heb het zelf meegemaakt. In mijn vorige baan hadden we als team een fantastisch onderwijsprogramma ontwikkeld. Alles was tot in de puntjes verzorgd, de begeleiding was intensief, en geen vraag van de student was ons te gek. En wat deden de studenten ermee? Juist, niks. Ze lieten het allemaal rustig aan zich voorbijgaan. En dat steekt. Al dat harde werken, al die goede bedoelingen, en toch krijg je er weinig tot niets voor terug. Hoe komt dat toch? Waarom lukt het niet om hen te motiveren?
Dus, als team besloten we ons in dat fenomeen te verdiepen: de motivatie van de student. Motivatie leek hét geheime ingrediënt te zijn dat alles zou veranderen. Als ze maar gemotiveerd waren, dan zou alles beter gaan. Toch? Maar wat wisten we er eigenlijk van? Niet veel, bleek al snel. Want motivatie wordt vaak gezien als iets dat je hebt of niet. En als je het niet hebt, dan moet je het maar opbouwen met wilskracht, toch? Maar wacht eens even… Heb jij wel eens een voornemen gehad? Zoals meer sporten, stoppen met roken of afvallen? En hoe lang hield je dat vol? Precies. Op 3 januari lag de motivatie al onder een dekentje op de bank met een zak chips.
Wat gebeurt er dan eigenlijk met die motivatie? Hoe kan het dat we vol goede moed beginnen en na drie dagen het bijltje erbij neergooien? Dat bracht ons op het onderscheid tussen gedrag en motivatie. Want als we eerlijk zijn, bedoelen we met “motivatie” eigenlijk gewoon “gedrag”. Het gedrag om naar de les te komen, huiswerk te maken, of ja, om toch naar de sportschool te gaan. Maar motivatie op zich is geen constante factor. Het gaat en komt, als een zeebriesje op een warme zomerdag. Soms voel je het, soms niet.
Het Fogg Behavior Model
En daar komt het Fogg Behavior Model in beeld. Dit model, ontwikkeld door BJ Fogg in 2009, hielp ons om meer grip te krijgen op wat er nou eigenlijk nodig is voor gedragsverandering. Volgens Fogg zijn er drie elementen nodig om gedrag te veranderen: motivatie (willen), vaardigheid (kunnen) en een trigger (aanleiding). Het mooie is, dat deze elementen niet in gelijke mate aanwezig hoeven te zijn. Sterker nog, zelfs met lage motivatie kun je nog steeds gewenst gedrag oproepen, zolang de vaardigheid en de juiste trigger maar aanwezig zijn. Een student die weinig zin heeft in huiswerk, maar precies weet hoe hij het moet doen en een strakke deadline krijgt, zal het waarschijnlijk alsnog maken.
Het klinkt misschien als een simpele formule: B=MAT, waarbij gedrag (Behavior) ontstaat uit motivatie, vaardigheid en triggers. Maar het verklaart veel. Bijvoorbeeld waarom een student met gemak de hele nacht door kan gamen (hoge motivatie, hij kan het en zijn vrienden nodigen hem uit), maar er niet aan denkt om een hoofdstuk voor school te lezen. De vaardigheid is er misschien wel, maar zonder motivatie en trigger gebeurt er weinig.
Kortom, motivatie is geen magische oplossing of een mysterieus concept dat studenten altijd bij zich moeten dragen. Het is vluchtig, veranderlijk en vooral beïnvloedbaar. En dat is precies waar wij als docenten in het spel komen. Wij kunnen met de juiste triggers, het creëren van haalbare taken en een beetje sturing op de motivatie wel degelijk dat gewenste gedrag oproepen. Motivatie is geen ongrijpbare kracht, maar iets waar we aan kunnen werken, samen met onze studenten. En geloof me, dat geeft je als docent een hoop nieuwe mogelijkheden om mee te spelen.
De volgende keer zal ik verder ingaan op de samenhang tussen emoties en motivatie. Wil je daar nu al meer over weten of heb je zin om hierover van gedachten te wisselen? Neem gerust contact op, ik spar graag met je!
0 reacties