Een studentenarena is een krachtig middel om vanuit een dialoog met studenten inzicht te krijgen in de kwaliteit van het onderwijs. Het biedt de mogelijkheid om waardevolle feedback van studenten te ontvangen, wat bijdraagt aan een beter begrip van hoe het onderwijs wordt ervaren en welke aspecten verbetering behoeven. Studenten zijn immers degenen die dagelijks het gegeven onderwijs ervaren en kunnen aangeven wat in hun ogen wel of niet werkt.
Het doel van een studentenarena is om onderwijsinstellingen/teams te voorzien van concrete, eerlijke en directe feedback van studenten. Deze feedback kan gebruikt worden om de leeromgeving te optimaliseren en het onderwijs beter af te stemmen op de behoeften van de studenten. Door deze methode krijgen teams/docenten inzicht in de impact van hun lesmethoden en kunnen ze gerichte aanpassingen maken die de leerervaring verbeteren.
Een studentenarena kan een middel zijn in de check-fase van de PDCA-cyclus. In deze fase wordt de kwaliteit van het onderwijs geëvalueerd en beoordeeld om te zien of de gestelde doelen worden behaald. De feedback van studenten biedt concrete data en inzichten die essentieel zijn voor het evalueren van het huidige onderwijsaanbod. Het stelt het onderwijsteam in staat om objectief te beoordelen waar het onderwijs verbeterd kan worden, en het helpt bij het ontwikkelen van gerichte acties in de volgende PDCA-fasen (Plan, Do, Act).
Handvatten voor het inzetten van een studentenarena
Wat heb je nodig voor een succesvolle studentenarena?
1. Een facilitator: Dit is een objectief persoon die de vragen stelt aan de studenten en het gesprek leidt. De facilitator zorgt ervoor dat het gesprek gestructureerd en respectvol verloopt, zonder dat het uitmondt in te persoonlijke kritiek op individuele docenten.
2. Doel formuleren en de vragenlijst maken: De facilitator gaat samen met de onderwijsinstelling/het team het doel van de studentenarena formuleren. Als het doel helder is, kan een vragenlijst worden opgesteld om zo de juiste feedback te ontvangen van de studenten.
Voorbeeldvragen over pedagogiek en didactiek in de klas:
Wanneer voel jij je prettig in de klas?
Wie, wat en wanneer heb je hiervoor nodig?
Wat zijn je huidige ervaringen?
Wat zijn volgens jou voorwaarden om goed te kunnen werken in de klas?
Wat heb je daarvoor nodig?
Wat zijn je huidige ervaringen?
3. Kies 5 tot 10 studenten per arena: Deze groep studenten wordt zorgvuldig geselecteerd om een representatief beeld te geven van hoe het onderwijs ervaren wordt. Er kunnen meerdere studentenarena’s worden georganiseerd om meer studenten te horen.
4. Docenten: Een aantal docenten mogen bij de studentenarena aanwezig zijn (maximaal 8). Zij zijn toehoorder van het gesprek, zij nemen dus niet deel aan het gesprek en reageren niet op wat er gezegd wordt. Het is van belang om vooraf af te spreken welke docenten erbij aanwezig zijn, ook gezien het doel van de studentenarena.
5. Een notulist: Deze persoon, bijvoorbeeld een teamcoördinator of een aangewezen docent, legt alle belangrijke punten vast die tijdens de studentenarena naar voren komen.
6. Een geschikte ruimte: Een lokaal met een opstelling van een binnen- en buitenkring. De binnenkring bestaat uit de studenten en de facilitator, terwijl het docententeam plaatsneemt in de buitenkring. Dit zorgt voor een veilige en comfortabele omgeving voor de studenten om hun ervaringen te delen.
Werkwijze
Voorbereiding (ongeveer 30 minuten)
Voordat de studentenarena begint, worden de studenten voorbereid. Deze voorbereiding duurt ongeveer 30 minuten en bestaat uit het doornemen van de vragenlijst en de werkwijze van de studentenarena. Ook is er ruimte voor kennismaking tussen de studenten en de facilitator. Een belangrijk onderdeel van de voorbereiding is het verduidelijken van de regels; de studenten wordt gevraagd om hun feedback niet te specifiek te richten op individuele docenten, maar om zich te focussen op het bredere onderwijssysteem en hun leerervaringen. Hierdoor wordt de feedback constructief en algemeen genoeg om actiegerichte verbeteringen door te voeren.
De studentenarena zelf (maximaal 45 minuten)
Tijdens de studentenarena nemen de studenten en de facilitator plaats in de binnenkring, terwijl het docententeam in de buitenkring zit en aandachtig luistert. Het is belangrijk dat de docenten een open houding aannemen, zonder defensief te reageren op de feedback van de studenten. Dit betekent dat ze niet deelnemen aan het gesprek, geen vragen stellen en hun reacties, zowel verbaal als non-verbaal, zo neutraal mogelijk houden. Alleen de notulist legt belangrijke punten vast, overige docenten schrijven dus ook niet mee. Dit creëert een veilige ruimte voor de studenten om vrijuit te spreken.
De facilitator stelt de vragen die tijdens de voorbereiding zijn doorgenomen, en per vraag krijgen twee tot drie studenten de kans om hun ervaringen te delen. De studentenarena duurt maximaal 45 minuten. Als de antwoorden zich beginnen te herhalen, kan het proces eerder worden afgerond.
Terugblik en vooruitkijken (ongeveer 15 minuten)
Na afloop van de studentenarena worden de studenten bedankt voor hun deelname en input. Vervolgens evalueert het docententeam gezamenlijk de gegeven feedback. Deze evaluatie duurt ongeveer 15 minuten en richt zich op het identificeren van concrete acties. Het team bespreekt wat er goed gaat en behouden moet blijven, evenals de aspecten die verbetering nodig hebben. Hierbij ligt de focus op het gezamenlijk bepalen van de volgende stappen die genomen moeten worden om de kwaliteit van het onderwijs verder te verhogen.
Door het inzetten van een studentenarena kan je inspelen op de behoeften van studenten en inzichten krijgen voor continue verbeteringen. Door de duidelijke richtlijnen te volgen en een veilige omgeving te creëren, wordt de studentenarena een krachtig middel om de evaluatie te optimaliseren en het onderwijs naar een hoger niveau te tillen.
Heeft jouw instelling of opleiding behoefte aan ondersteuning bij het organiseren en/of uitvoeren van een studentenarena? Neem dan contact met ons op. Wij helpen je graag verder.
0 reacties