Leer de student leren! 5 tips om te leren plannen!

Vraag jij je ook wel eens af waarom jouw studenten geen huiswerk maken of niet tot actie komen buiten de lestijden. Zijn deze studenten gewoon lui, steken ze hun kop in het zand of weten ze gewoonweg niet hoe ze het leren moeten aanpakken?

Je verwacht dat studenten het ‘leren leren’ hebben geleerd op de middelbare school. Voor een aantal leerlingen is dit zeker zo maar voor de grote groep gaat dit niet op. Dit heeft verschillende redenen. Zo is er weinig of geen aandacht besteed aan het ‘leren leren’, zijn de hersenen van studenten nog in ontwikkeling en wordt er met regelmaat (te) veel gevraagd van een student. Aan de ontwikkeling van de hersenen kunnen we niets veranderen, aan het ‘leren leren’ echter wel.

Bij ‘leren leren’ zijn vooral de vaardigheden “plannen” en  “kiezen van een aanpak van leren” van belang. Laten we eens inzoomen op deze vaardigheden.

Plannen

Om goed te kunnen plannen is een aantal vaardigheden nodig. Studenten moeten weten wat er van hen wordt verwacht (bijv. door de opdrachten op te schrijven in een agenda). Daarnaast moeten ze buiten de schooluren geconcentreerd kunnen werken en afleidingen zoals WhatsApp en Facebook negeren. Bovendien is het essentieel dat ze flexibel kunnen omgaan met de verschillende opdrachten/vakken. Het is voor studenten een complex proces waarin zij prioriteiten moeten stellen om de lange termijndoelen te bereiken. Het plannen wordt gestuurd door de frontale cortex en deze is in adolescentie nog in ontwikkeling (Crone, 2015). Het is dus van belang om studenten hierin te ondersteunen en ze dit te leren. De volgende vijf stappen uit het werkboek ‘100% Jezelf’ kunnen hierin jouw studenten helpen:

1. Het einddoel bepalen. Voordat studenten gaan plannen, moeten ze weten wat het einddoel is en wanneer dit einddoel bereikt moet zijn. Voor een opdracht is dat bijv. het verslag dat gemaakt moet worden en de datum waarop het verslag moet worden ingeleverd.
2. De tijd en de middelen. Hoeveel tijd hebben studenten om tot het einddoel te komen? Welke middelen hebben ze nodig voor de opdracht of het project? Als ze evt. een camera of ruimte nodig hebben dienen ze dit op tijd te regelen.
3. De activiteiten. Welke activiteiten moeten worden uitgevoerd? Laat studenten een overzicht maken van alle activiteiten en hoelang ze over elke activiteit doen.
4. Het activiteitenplan opstellen. Als studenten een lijst van activiteiten hebben gemaakt, bepalen ze de volgorde. Ze plannen de activiteiten in voor een week of meerdere weken.
5. De activiteiten indelen. Deze laatste stap is nodig als studenten in een groep werken. De activiteiten die zijn opgesteld, kunnen ze nu eerlijk verdelen. Ze dienen ook rekening te houden met personen waarvan ze afhankelijk zijn, zoals een opdrachtgever of begeleider.

De aanpak van het leren

Het bestuderen van de leerstof heeft tot doel dat studenten het onthouden en het in diverse situaties kunnen toepassen. Om te zorgen dat de leerstof wordt onthouden, volgen hieronder 3 tips die je de student kunt aanleren:

1. Werken in leerblokken. Studenten kunnen zich een beperkte tijd concentreren. Deze concentratieboog is meestal tussen de 30-45 minuten. Om te zorgen dat de leerstof onthouden wordt is het werken in leerblokken van belang. Door op een dag 2 of 3 leerblokken van 30-45 minuten in te plannen met daar tussenin een pauze van +/- 10 min. wordt de effectiviteit van leeractiviteiten verhoogd.
2. Herhaling: Wanneer studenten iets willen leren, kunnen ze niet alles in één keer onthouden. Jij herhaalt tijdens de les vaak de leerstof. Daarnaast is het goed om studenten er op te attenderen de leerstof ook thuis vaker te herhalen om te zorgen dat ze het onthouden. Wanneer ze zich dit vanaf het begin aanleren, hebben ze minder stress voor de toetsen.
3. Samenvatting: Om te zorgen dat de leerstof door herhaling beter wordt onthouden helpt het om een goede samenvatting te maken. Veel studenten maken een ‘woordelijke samenvatting’ of lezen de presentaties met aantekeningen door. Studenten zijn zelf dan niet actief om zich de leerstof eigen te maken. Ze gaan dan alleen de leerstof herkennen en niet kennen!

Door aandacht te besteden aan het maken van schematische samenvattingen (mindmaps of organogrammen) leren studenten kritischer te kijken naar de leerstof. Ze gaan hoofd- en bijzaken bepalen en leggen verbanden (Hulst, 2005).

Ben jij als docent benieuwd naar het boek 100% Jezelf of hoe je studenten kunt begeleiden in het ‘leren leren’? Neem dan contact op met mij door te bellen (06-22125952) of te e-mailen (a.meens@oabdekkers.nl). Daarnaast kan je 100% jezelf ook bestellen in onze webwinkel.

Bronnen

Crone, E.  (2015). Het puberende brein. Amsterdam: Prometheus Bert Bakker.

Hulst, D. (2005). Veel te doen, weinig tijd? Houten: Het Spectrum.

Meens, A. (2015). 100% Jezelf. Nuenen: Onderwijsadviesbureau Dekkers.