Tips voor de docent als ONLINE coach

Afgelopen periode heb ik meerdere malen de training ‘docent als online coach’ verzorgd. Ik heb hierbij een heleboel tips verzameld die ik graag met je wil delen. Het kan jou mogelijk helpen bij het (online) coachen van studenten.

In dit blog komen eerst een aantal basisprincipes voor online coachen aan de orde, daarna volgen tips uit de praktijk. Veel van deze tips zijn ook inzetbaar wanneer je studenten fysiek (in het klaslokaal) begeleidt.

Maar eerst, een dringend advies:

Organiseer met je team momenten waarop je met elkaar kunt uitwisselen en van elkaar kunt leren  omtrent de inzet van online hulpmiddelen. Juist nu je elkaar fysiek niet/minder spreekt, kan de afstand groter worden en het werken op ‘eilandjes’ groter.

1. De docent als (online) coach: de basisprincipes

1. Reageer snel op e-mails, vragen en in online discussies als je daar gebruik van maakt (liefst binnen 24 uur). Zo voelen studenten zich verbonden en competent: je weet dat je op de goede weg bent en dat je niet alleen bent.
2. Geef dagelijks/wekelijks duidelijk aan wat er van de studenten verwacht wordt en wat de planning is. En vooral ook: waar de leerstof voor dient. Idealiter in de vorm van een videoboodschap om toch een gevoel van sociaal contact te krijgen. Vermijd dat het onderwijs te controlerend en dwingend wordt, want juist nu heb je intrinsieke motivatie hard nodig bij je studenten. Het gevaar van afhaken is anders groot.
3. Geef constructieve, gepersonaliseerde feedback op opdrachten. Houd het vriendelijk, opbouwend en duidelijk. Je kunt het wel ‘goed bedoelen’ maar bedenk dat je student dat, in deze nieuwe en onwennige situatie, niet zomaar kan zien zoals hij/zij gewend was.
4. Zorg dat bronnen die studenten nodig hebben eenvoudig vindbaar en toegankelijk zijn. Voorkom dat ze verdwalen en hun gevoel van competentie verliezen.
5. Probeer te variëren in het aanbod van lesmateriaal: teksten, video, PowerPoints en discussiemogelijkheden. Nog mooier is het als studenten iets te kiezen krijgen: de ene student volgt liever een digitaal hoorcollege of een podcast, de andere leest liever het studiemateriaal. Gevoel van keuzevrijheid versterkt intrinsieke motivatie.
6. Werk hierbij samen met je collega-docenten, om te voorkomen dat iedere docent een andere greep doet in de doos met technische mogelijkheden. Het online onderwijs wordt anders een inefficiënt en daarmee demotiverend zoekplaatje. Voorspelbaarheid en structuur houdt de studenten betrokken.
7. Verwerk duidelijke voorbeelden, zelftoetsen en andere ‘ingebouwde begeleidingscomponenten’ in het lesmateriaal, die studenten op de goede weg kunnen helpen.
8. Laat je echt zien als betrokken mens. Schroom niet om af en toe een grap erin te gooien of iets persoonlijks: juist nu hebben we die sociale verbondenheid hard nodig.
9. En vooral: laat merken dat je er bent, als docent en als mens, dat je betrokken bent en dat je beschikbaar bent ondanks de fysieke afstand!

2. Tips uit de praktijk van docenten

• 1. Structuur: bied structuur door een lesplanning te maken waarin je aangeeft wat je gaat doen, hoe lang (en hoe?).
     De lesplanning bespreek je met studenten. Vergeet niet de doelen en het ‘waarom’ aan te geven van de les/opdrachten.
  2. Verwachtingen: geef aan wat de student kan verwachten, bevraag op verwachtingen en geef aan wat jij van de student verwacht. Hierbij kun je denken aan regels tijdens de online les, instructie bij de opdracht etc.
  3. Tijd: wees als het mogelijk is, vóór de les aanwezig. Geef aan wat de tijdstermijn is voor opdrachten. Start op tijd met je les.
  4. Werkvormen: wissel af in zelfstandig werken/samenwerken aan opdrachten en nabespreken/klassikale instructie.
     Maak gebruik van diverse werkvormen ter ondersteuning van je les: polls, rad van fortuin (gebruiken met beurt geven), polly, chat samenwerken, eigen kanaalgroep, wheel decide, Energizers b.v. muziek favoriet in pauze, gymoefeningen dansen. Laat studenten beeldend zijn in hun opdracht – mindmap, poster (stel jezelf voor), zet filmpjes in ter ondersteuning van de theorie(zelfgemaakte of via YouTube). Let op: gebruik korte filmpjes. Blijf niet te lang aan het woord.
  5. Betrokkenheid: Zorg ervoor dat je met alle leerlingen individueel contact hebt (ook vragen hoe het gaat, persoonlijk). Idee: Powerplaatje/ quotes/ tekst sturen naar de student af en toe om de relatie te behouden. Individuele instructie/begeleiding kan ook via de privé chat in Teams. Zorg er ook voor dat je studenten individueel van feedback voorziet. Dat kan ook via Teams.
  6. Afspraken maken: Maak afspraken over de wijze van communiceren; bv via Teams, per e-mail, met beeld, batterij opgeladen, goede internetverbinding, etc.
     Help met plannen, maak hierover afspraken en laat studenten afspraken over samenwerken maken.
  7. Zorg voor een samenvatting van de gemiste les. Je kan de samenvatting door studenten laten maken of samen met studenten maken.
  8. Wees je bewust van de (online) omgeving en situatie en bedenk hoe jij wil dat die eruit ziet (bijv. achtergrond bepalen). Heb kennis van je medium. Weet hoe het werkt, en hoe je in elk geval globaal studenten wegwijs kan maken.
  9. Laat studenten samenwerken (maak groepjes). Eerst studenten ‘problemen’ in groepjes laten oplossen, dan samen met jou als ze er niet uitkomen.
     Wissel af in groepssamenstelling en houd ook in de gaten welk groepje extra ondersteuning behoeft.
  10. Evalueer regelmatig (ook met studenten) en reflecteer op je handelen.
  11. Maak voorbereidende opdrachten voor de les, die in de les besproken worden.
  12. Stel met regelmaat vragen aan de studenten om ze geactiveerd te houden.
  13. Plan een ‘moppermomentje’ in waar de studenten even los mogen gaan met hun frustratie(s) over de situatie.

Ik hoop dat deze tips je helpen in het online begeleiden van studenten. Heb je nog een aanvulling? Zet die dan in het reactieveld hieronder. Heel veel succes!