De vraag die voorligt is logisch: Kunnen studenten je eigenlijk nog wel volgen? Hoelang mag een instructie eigenlijk duren? Deze vraag kun je uit verschillende perspectieven bekijken.
- Het onderwijskundige perspectief: Wat zeggen Hattie en Marzano over de lengte van instructie? En
- Het studentperspectief: Hoe lang moet de uitleg/instructie maximaal duren volgens studenten? Hoe lang kan een student eigenlijk maximaal luisteren/concentreren?
Precies deze vraag hebben we gesteld bij een student-enquête bij een van de opleidingen die ik begeleid. 152 MBO studenten hebben antwoord gegeven. Ik neem je kort mee in de resultaten die dat opleverde. Neem dit vooral eens mee als je zelf nadenkt over jouw instructie.
Uit deze enquête kwamen de volgende resultaten naar voren:
Op de vraag hoe lang de uitleg mag duren gaf 71% van de studenten aan ‘20 minuten of korter’. Daarna neemt de concentratie af en kunnen studenten de stof minder goed opnemen. Dus de instructie die daarna gegeven wordt komt niet meer binnen bij meer dan 70 % van de groep. . Met deze wetenschap in de hand moet in veel (online) lokalen in het MBO iets veranderen.
We hebben studenten in deze enquête ook gevraagd: Hoelang leggen de meeste docenten uit?
61% geeft aan dat docenten langer dan 20 minuten aan het woord zijn. Dit betekent dus dat in de meeste lessen van deze opleiding studenten verminderde concentratie hebben of afhaken tijdens het tweede stuk (na 20 minuten) van de instructie. Nog even los van het leerrendement, welk effect zou dit hebben op het welbevinden van de student op de lange termijn? Als studenten keer op keer langer moeten luisteren, dan wat ze aangeven aan te kunnen, heeft dat een enorm negatieve invloed op de motivatie van de student.
Deze opleiding is niet uniek er zijn in het MBO en HBO veel opleidingen die met dezelfde problemen worstelen.
De resultaten uit deze enquête sluiten naadloos aan bij wat er bekend is uit de onderwijswetenschap over de duur van instructie. Al wordt er in de meeste onderzoeken geen ‘harde’ tijdslots genoemd hoelang een instructie aaneengesloten zou moeten duren, maar de tendens is duidelijk: “beknopt en bondig” (Engelmann, 1991), “korte interactieve instructie” (Marzano, 2009), “korte instructie afgewisseld met begeleid oefenen.” (Hattie, 2015)
Waarom niet te lang?
De effectiviteit van korte instructies danken we aan de werking van ons brein (Kirschner, 2012). Als we iets nieuws leren, slaan we dat in eerste instantie op in ons werkgeheugen. Nieuwe stof is hier nog bewerkelijk, maar dit geheugen heeft een beperkte capaciteit. Om nieuwe stof op te slaan, maken we door toepassing van de stof, een transfer naar het lange termijn geheugen. Deze toepassing krijgt vorm tijdens het samen oefenen in de klas en tijdens de zelfstandige verwerking na de instructie.
Zijn we als docenten te lang aan het woord, dan stroomt het werkgeheugen over. Het gevolg is dat het tweede gedeelte van de instructie helemaal niet meer binnenkomt, omdat het eerste stuk nog niet verwerkt is.
Met deze bevindingen in de hand ben ik ervan overtuigd dat we een wereld te winnen hebben in het MBO. Met goed klassenmanagement, expliciete directe instructie (zeker ook online) en creatief lesontwerp kunnen we voorkomen dat het werkgeheugen van studenten overstroomt. En dat je daarmee dus positief effect ondervindt op het leerrendement van studenten.
Hoe lang zijn jouw instructies? Hoe voorkom jij te lange instructies? Waar liggen de kansen voor jezelf en andere docenten? Deel jouw aanpak hieronder. Mocht je vragen hebben of hier samen over willen sparren: Reageer hieronder of via de mail!
Thijs Wesselink
Bronnen:
Engelmann, S., & Carnine, D. (1991). Theory of instruction: Principles and applications. Eugene.
John Hattie (2015) Leren zichtbaar maken. Rotterdam Bazalt educatieve uitgaven.
Mark W. Haystead & Dr. Robert J. Marzano (2009) Meta-Analytic Synthesis of Studies Conducted at Marzano Research Laboratory on Instructional Strategies
Paul A. Kirschner, Richard E.Clark en John Sweller (2012) “Why minimal guidance during instruction does not work.”
Dag Thijs, dankjewel voor je blog.
Ik vroeg me af: ben je bekend met het onderzoekswerk van Lia Voerman? Dat sluit schitterend aan op wat je hier schrijft. Het geeft concrete antwoorden op wat je kunt doen, i.p.v. steeds in de valkuil te stappen van uitleg/ aanwijzingen geven.
Dag Thijs, dankjewel voor je blog.
Ik vroeg me af: ben je bekend met het onderzoekswerk van Lia Voerman? Dat sluit schitterend aan op wat je hier schrijft. Het geeft concrete antwoorden op wat je kunt doen, i.p.v. steeds in de valkuil te stappen van uitleg/ aanwijzingen geven.